3 Ekim
Mudanya Konferansı’nın Açılması – TBMM Hük. –İngiltere-Fransa-İtalya
11 Ekim
Mudanya Mütarekesi’nin İmzalanması
15 Ekim
Mudanya Mütarekesi’nin yürürlüğe girmesi
27 Ekim
İtilaf Devletlerinin (İngiltere-Fransa vs) TBMM Hükümeti’ni Lozan’da yapılacak Barış Konferası’na daveti
1 Kasım
Hilafetle Saltanatın ayrılması ve Saltanatın kaldırılması – Osmanlı Devletinin sona ermesi
4 Kasım
İstanbul’un TBMM Hükümetine geçmesi
5 Kasım
Dış İşleri Bakanı İsmet Paşa’nın başkanlığındaki heyetin Ankara’dan ayrılması
11 Kasım
Türk Heyeti Lozan’da
20 Kasım
Lozan’da Konferansın Başlaması
1923
1 Ocak
Futbol federasyonu kuruldu
16 Ocak
Mustafa Kemal İzmit’de: Bu devletin halife ile alaka ve münasebeti yoktur… Halkı kendi haline terk edersek bir adım ileri atamayız…İnkılabın kanunu mevcut kanunların fevkindedir.”
30 Ocak
Yunanistan ile Türkiye arasında nüfus mübadelesi hk protokol imzalandı.
4 Şubat
Lozan’da görüşmelerin kesilmesi ve heyetlerin ülkelerine dönmeleri
27 Şubat – 6 Mart
TBMM’de Lozan hk gizli görüşmeler – Musul konusu tartışılmış
1 Nisan
TBMM’nin seçimlerin yenilenmesi kararı
23 Nisan
Lozan’da görüşmelerin tekrar başlaması
24 Temz.
Lozan Antlaşması’nın imzalanması
11 Ağustos
TBMM’de II. Dönem
13 Ağustos
Mustafa Kemal TBMM başkanlığına yeniden seçildi.
14 Ağustos
Fethi Bey başbakan
25 Ağustos
Lozan Antlaşmasına göre İstanbul’un boşaltılmasına başlandı
29 Ağustos
İngiltere 1914 tarihli Türkiye ile ticaret yasağını kaldırdı
11 Eylül
Halk Fırkası’nın kurulması
2 Ekim
Son İşgal kuvvetlerinin İstanbul’dan ayrılmaları
13 Ekim
TBMM’nin Ankara’nın başkent olmasını kararlaştırması
29 Ekim
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanı – Mustafa Kemal Cumhurbaşkanı İsmet Paşa Başbakan
26 Aralık
Genel Af ilanı (150 kişi dışında)
EKONOMİK GELİŞMELER (1922 - 1923)
4 Ocak
Şeyh Sait'in oğlu Rıza 20 000 koyun satmış olarak 5 000 altın ile Piran'a gelir ve altınları babasına teslim eder.İsyan bu altınlar ile finanse edilecektir.
9 Ocak
Mustafa Kemal’in Konya’da Cemiyeti Akvam’ın Musul Tetkik Heyeti ile görüşmesi ve kendilerine söyledikleri:
8 Şubat
Piran köyünde Şeyh Sait İsyanı’nın başlaması
3 Mart
İsmet Paşa Başbakan
4 Mart
Takrir-i Sükun Kanunu
12 Nisan
Şeyh Sait yakalandı
1 Mayıs
Kıbrıs Kraliyet Taç Kolonisi olarak ilan edildi
14 Mayıs
Şeyh Sait ve isyan elebaşlarının yargılanmaları
3 Haziran
Terakkiperver Cumhuriyet Partisi’nin hükümet tarafından kapatılması.Gerekçe: İrticayı teşvik etmesi
28-29 Haz.
Şeyh Sait ve 47 isyancının idamı – Not: Bu isyan nedeni ile Cemiyet-i Akvam sonuçta Musul’u, İngiltere’nin manda rejiminin süresini uzatarak, Bağdat’a bağlar – Bağdat’a sormadan! Bkz Demokrat Türkiye
Dergisi Sayı 3 – “Şeyh Sait İsyanı – Azadi Örgütü”
23 Ağustos
Mustafa Kemal Kastamonu’da - Şapka
30 Ağustos
Mustafa Kemal Kastamonu’da: “Efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki,Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz. En doğru ve en hakiki tarikat, tarikat-ı medeniyyedir.”
28 Kasım
Şapka Kanununun kabulü
30 Kasım
Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması ve ünvanların kaldırılması hk kanunun kabulü
1925 – EKONOMİK GELİŞMELER ATATÜRK ORMAN ÇİFTLİĞİ
16 Şubat
Türkiye Teyyare Cemiyeti kuruldu
17 Şubat
Aşar Vergisi ve iltizam sistemi yeni bir kanun ile kalktı – tarımda ileri bir adım
1 Mart
Tütün tekelinin devlete geçmesi
5 Nisan
Şeker fabrikalarının kurulması ve ayrıcalıkları hk kanun kabul edildi
19 Nisan
Türkiye Sanayi ve Maadin Bankası kanununun kabulü
5 Mayıs
Ankara’da Gazi Çiftliğinin kurulması
1 Ekim
Mustafa Kemal Bursa’da: Bursa başlıbaşına bir sanat memleketi olmaya pek kabiliyetlidir. Onun için temenni ederim, Bursa’da herşeye ait fabrikalar çoğalsın, hiç olmazsa türbelerin adedine yaklaşsın.”
5 Ekim
“Türkiye Cumhuriyeti” sözcükleri ile ilk altın: 5 Lira
22 Aralık
Alpullu şeker fabrikasının temeli atıldı
26 Aralık
Uluslararası Takvim ve Saatin kabülü için kanunun çıkarılması
1927 – ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR NUTUK
11 Ocak
Lozan Antlaşması Amerikan Senatosu tarafından red edildi
17 Şubat
Türkiye-ABD ilişkilerini düzenleyen anlaşma Ankara’da imzalandı
10 Nisan
Sokaklara ad verilmesi ve binaların numaralanması hk kanunun kabulü
26 Haziran
TBMM II. Dönem çalışmaları sona erdi – seçim kararı
1 Temz
Mustafa Kemal 16 Mayıs 1919’dan beri ilk kez İstanbul’da
15-20 Ekim
Büyük Nutuk - CHF 2. Kongresi’nde,TBMM’de okunmuştur.
19 Ekim
Nutuk metni dışında Mustafa Kemal’in gayrimenkullerini CHF’ye bırakacağını açıklaması Not: S.N. Özerdim sh 77
Not: Bu açıklama çok önemlidir. Tutanaklardan çıkarılarak gün ışığına kavuşturulmalıdır. Atatürk’ün Ankara’daki çiftliğini devlete fahiş bir fiyatla satmak istediğini, İsmet İnönü’nün bunu engellediğini, bunun için de Atatürk’ün kendisini başbakanlık görevinden aldığını (!) yazanlar vardır (Bkz Demokrat Türkiye Dergisi Sayı 15 – Bu dergide bu konu geniş bir şekilde irdelenmiştir.) Bu konuya Atatürk ile ilgili kitaplardan bir tek Hasan Rıza Soyak’ın“Atatürk’ten Hatıralar” adlı kitabında değinilmiştir. (Sh 687)
1 Kasım
Mustafa Kemal ikinci defa Cumhurbaşkanı seçildi
24 Kasım
Ankara Ulus Meydanı’ndaki Zafer Abidesi açıldı
1927 – EKONOMİK GELİŞMELER İLK NÜFUS SAYIMI
30 Nisan
Bursa dokumacılık fabrikası açıldı
28 Mayıs
1055 Sayılı Teşviki Sanayi kanunu
29 May
Ankara-Kayseri demiryolu hattının açılışı
1 Haziran
Devlet Demiryolları ve Limanları İdaresinin kuruluşu
28 Ekim
Cumhuriyet’in ilk nüfus sayımı: 13 648 000
Ankara’nın nüfusu 75 bin
30 Haziran
500 ve 1000 liralık Türkiye Cumhuriyeti banknotları tedavüle çıktı
6 Kasım
Bünyan dokuma fabrikasının açılması – özel sektör
21 Kasım
Samsun – Amasya demiryolu hattının açılışı
1932 – ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR KADRO DERGİSİ
1 OcakKADRO Dergisi'nin ilk sayısının yayımlanması19 ŞubatHalkevlerinin kuruluşu24 Nisan Başbakan İsmet Paşa resmi ziyaret için Sovyetler Birliği'ne gitti23 MayısBaşbakan İsmet Paşa resmi ziyaret için İtalya'ya gitti12 Haziran2 Temz Birinci Türk Tarih Kongresi4 Temz.İçişleri Bakanı otomobil ile Ankara'dan İstanbul'a gitti - ilk kez6 Temz Cemiyet-i Akvam Türkiye'yi davet etti - 18 Temmuz Türkiye üye oldu12 Temz Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin kurulması26 Eylül Birinci Türk Dil Kurultayı - Dolmabahçe Sarayı
1932 - EKONOMİK GELİŞMELER YENİ İKTİSAT VEKİLİ'NE TELGRAF
31 Ocak
Cemiyet-i Akvam’da Hatay’ın bağımsızlığı ilke olarak kabul edildi.
5 Şubat
Anayasa değişikliği – 6 Ok Anayasa maddesi
8 Şubat
Siyasi Müsteşarlıklar hk kanun kabul edildi.
12 Şubat
Selanik Belediyesi Atatürk’ün doğduğu evi Türkiye’ye hediye ediyor
21 Mart
Dersim’de isyan
26 Mayıs
Ürdün Emiri Abdullah’ın Atatürk’ü ziyareti
10-12 Haz.
Atatürk’ün Trabzon seyehati. Atatürk bu kısa gezide “bütün şark vilayetlerinden gelen Türk” temsilcilerle görüşmüştür. Yaklaşık 200 kişi. Valiler-Kaymakamlar-Bel. Reisleri-Parti ve Halkevi yöneticleri Atatürk Trabzon’dan çektiği bir telgraf ile bütün çiftlikleri Hazine’ye hediye etmiştir. (1)
8 Temz.
Sadabad Paktı’nın Tahran’da imzalanması Türkiye-İran-Irak-Afganistan
18 Eylül
Başbakan değişimi kararı – Nyon Antlaşması TBMM’nde kabul edildi.
20 Eylül
İsmet İnönü’nün başbakanlıktan izin ile ayrılması – 2. Türk Tarih Kongresi
25 Ekim
İsmet İnönü’nün başbakanlıktan istifası. Yeni Başbakan Celal Bayar
1 Kasım
Teşrin Nutku No 1 Atatürk’ün TBMM’ni açış konuşması. Yeni Plan isteği TBMM’deki son konuşması
8 Kasım
Teşrin Nutku No 2 - Yeni Hükümet Programı T.C.’nin en uzun ve ayrıntılı hülkümet programı
10 Kasım
"Atatürk’ün sözleri: (Kemalist Ekonominin Kilometretaşı No 3) “Millete yepyeni bir program bildirdiniz. Bu program benim millete vaadettiğim hususlardır.”“Ben milletle beraber Celal Bayar ve arkadaşlarının programının nokta nokta tatbik edildiğini takip edeceğim.”
12-20 Kasım
Atatürk’ün Güneydoğu Anadolu Gezisi
21 Kasım
Atatürk’ün başkanlığında Hükümet siyasi müsteşarlıkların kaldırılmasını ilke olarak kabul etti ve kanun değişikliği için karar aldı
21-22 Aralık
Suriye Başbakanı Cemil Mardam’ın Ankara’ya resmi ziyareti.
“YEPYENİ” HUSUSLAR
1 Ocak
Demiryolu Satın alınması No 10 Şark Demiryolları –Sirkeci-Edirne hattı
10 Şubat
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Kanunu’nun kabulü
18 Şubat
Orman Kanunu kabul edildi.
3 Nisan
Karabük Demir-Çelik fabrikalarının temel atma töreni
1937 EKONOMİK GELİŞMELER (Devam)
4 Nisan
Ereğli Bez Fabrikasının açılışı
1 Temz
Demiryolu Satın alınması No 11
Fevzipaşa – Hudut, Toprakkale – İskenderun Hattı
16 Ağus
Malatya – Çetinkaya demiryolu hattının açılması
1 Ekim
Çatalağzı – Zonguldak demiryolu hattının açılışı
7 Ekim
Ankara – Adana telefon hattının açılması
9 Ekim
Nazilli Bez Fabrikasının açılışı
30 Ekim
Ankara Garı’nın hizmete açılması
6 Kasım
Ankara’da Belediyeler (İller) Bankası Merkez Binasının açılışı
17 Kasım
Atatürk’ün Pertek’te söyledikleri (Kemalist Ekonominin Kilometretaşı No 4) “Şeker fabrikalarının sayısı yirmiye çıkmaz ve şekeri ekmek kadar kolay alınır hale getirmezsek, gürbüz çocuklara hasret kalacağız.” (1)
10 Aralık
T.C.’nin 2 Numaralı Planı: 3 Senelik Madencilik Planı
27 Aralık
Denizbank hk kanun kabul edildi.
<SPAN><STRONG>1938 – ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR HATAY – 10 KASIM
Mudanya Konferansı’nın Açılması – TBMM Hük. –İngiltere-Fransa-İtalya
11 Ekim
Mudanya Mütarekesi’nin İmzalanması
15 Ekim
Mudanya Mütarekesi’nin yürürlüğe girmesi
27 Ekim
İtilaf Devletlerinin (İngiltere-Fransa vs) TBMM Hükümeti’ni Lozan’da yapılacak Barış Konferası’na daveti
1 Kasım
Hilafetle Saltanatın ayrılması ve Saltanatın kaldırılması – Osmanlı Devletinin sona ermesi
4 Kasım
İstanbul’un TBMM Hükümetine geçmesi
5 Kasım
Dış İşleri Bakanı İsmet Paşa’nın başkanlığındaki heyetin Ankara’dan ayrılması
11 Kasım
Türk Heyeti Lozan’da
20 Kasım
Lozan’da Konferansın Başlaması
1923
1 Ocak
Futbol federasyonu kuruldu
16 Ocak
Mustafa Kemal İzmit’de: Bu devletin halife ile alaka ve münasebeti yoktur… Halkı kendi haline terk edersek bir adım ileri atamayız…İnkılabın kanunu mevcut kanunların fevkindedir.”
30 Ocak
Yunanistan ile Türkiye arasında nüfus mübadelesi hk protokol imzalandı.
4 Şubat
Lozan’da görüşmelerin kesilmesi ve heyetlerin ülkelerine dönmeleri
27 Şubat – 6 Mart
TBMM’de Lozan hk gizli görüşmeler – Musul konusu tartışılmış
1 Nisan
TBMM’nin seçimlerin yenilenmesi kararı
23 Nisan
Lozan’da görüşmelerin tekrar başlaması
24 Temz.
Lozan Antlaşması’nın imzalanması
11 Ağustos
TBMM’de II. Dönem
13 Ağustos
Mustafa Kemal TBMM başkanlığına yeniden seçildi.
14 Ağustos
Fethi Bey başbakan
25 Ağustos
Lozan Antlaşmasına göre İstanbul’un boşaltılmasına başlandı
29 Ağustos
İngiltere 1914 tarihli Türkiye ile ticaret yasağını kaldırdı
11 Eylül
Halk Fırkası’nın kurulması
2 Ekim
Son İşgal kuvvetlerinin İstanbul’dan ayrılmaları
13 Ekim
TBMM’nin Ankara’nın başkent olmasını kararlaştırması
29 Ekim
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanı – Mustafa Kemal Cumhurbaşkanı İsmet Paşa Başbakan
26 Aralık
Genel Af ilanı (150 kişi dışında)
EKONOMİK GELİŞMELER (1922 - 1923)
6 Aralık 1922 Mustafa Kemal Ankara’da gazetecilerle yaptığı görüşmede şunları söyledi:
“ Çalışmalarımız, senelerce takip ve tatbik edilecek bir programa dayanmadıkça muvaffakiyetsizliğe mahkümdur. Objektif olduğu kadar, milletimizin acil ihtiyaçlarına çare bulacak bir programa dayanmayan ıslahat teşebbüsleri, şahsi ve keyfi olmaktan kurtulamaz. Herhangi bir programın uzun bir çalışma devresine rehber olması için memlekette bilcümle vatanperverler kitlesinin ıslahat emellerini ihtiva etmeyen bir programın muvaffakiyetli ve devamlı olması ümit olunamaz.” Kaynak: Atatürkçülük Nedir? Varlık Yayınları 1965 Sh 100
20 Ocak Mustafa Kemal’in gazetelerde çıkan demeci:
“… Türkiye devleti, temellerini süngü ile değil, süngünün dahi istinat ettiği iktisadiyat ile kuracaktır... Yeni Türkiye devleti bir ‘devlet-i iktisadiye olacaktır.”
17 Şubat İzmir İktisat Kongresi - Mustafa Kemal’in açış nutkunda plan-program hk
sözleri:
(Kemalist Ekonominin Kilometretaşı No 1)
“… memleketin ihtiyacına mutabık ESASLI PROGRAM üzerinde bütün milletin müttehit ve hemahenk… [olması gerekir] yeni devletimizin, yeni Hükümetimizin, bütün esasları bütün programları iktisat programından çıkmalıdır.”
4 Mart İzmir İktisat Kongresi sona erdi. Misak-ı İktisadi kabul edildi
1925-ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR İSYAN“ Çalışmalarımız, senelerce takip ve tatbik edilecek bir programa dayanmadıkça muvaffakiyetsizliğe mahkümdur. Objektif olduğu kadar, milletimizin acil ihtiyaçlarına çare bulacak bir programa dayanmayan ıslahat teşebbüsleri, şahsi ve keyfi olmaktan kurtulamaz. Herhangi bir programın uzun bir çalışma devresine rehber olması için memlekette bilcümle vatanperverler kitlesinin ıslahat emellerini ihtiva etmeyen bir programın muvaffakiyetli ve devamlı olması ümit olunamaz.” Kaynak: Atatürkçülük Nedir? Varlık Yayınları 1965 Sh 100
20 Ocak Mustafa Kemal’in gazetelerde çıkan demeci:
“… Türkiye devleti, temellerini süngü ile değil, süngünün dahi istinat ettiği iktisadiyat ile kuracaktır... Yeni Türkiye devleti bir ‘devlet-i iktisadiye olacaktır.”
17 Şubat İzmir İktisat Kongresi - Mustafa Kemal’in açış nutkunda plan-program hk
sözleri:
(Kemalist Ekonominin Kilometretaşı No 1)
“… memleketin ihtiyacına mutabık ESASLI PROGRAM üzerinde bütün milletin müttehit ve hemahenk… [olması gerekir] yeni devletimizin, yeni Hükümetimizin, bütün esasları bütün programları iktisat programından çıkmalıdır.”
4 Mart İzmir İktisat Kongresi sona erdi. Misak-ı İktisadi kabul edildi
4 Ocak
Şeyh Sait'in oğlu Rıza 20 000 koyun satmış olarak 5 000 altın ile Piran'a gelir ve altınları babasına teslim eder.İsyan bu altınlar ile finanse edilecektir.
9 Ocak
Mustafa Kemal’in Konya’da Cemiyeti Akvam’ın Musul Tetkik Heyeti ile görüşmesi ve kendilerine söyledikleri:
8 Şubat
Piran köyünde Şeyh Sait İsyanı’nın başlaması
3 Mart
İsmet Paşa Başbakan
4 Mart
Takrir-i Sükun Kanunu
12 Nisan
Şeyh Sait yakalandı
1 Mayıs
Kıbrıs Kraliyet Taç Kolonisi olarak ilan edildi
14 Mayıs
Şeyh Sait ve isyan elebaşlarının yargılanmaları
3 Haziran
Terakkiperver Cumhuriyet Partisi’nin hükümet tarafından kapatılması.Gerekçe: İrticayı teşvik etmesi
28-29 Haz.
Şeyh Sait ve 47 isyancının idamı – Not: Bu isyan nedeni ile Cemiyet-i Akvam sonuçta Musul’u, İngiltere’nin manda rejiminin süresini uzatarak, Bağdat’a bağlar – Bağdat’a sormadan! Bkz Demokrat Türkiye
Dergisi Sayı 3 – “Şeyh Sait İsyanı – Azadi Örgütü”
23 Ağustos
Mustafa Kemal Kastamonu’da - Şapka
30 Ağustos
Mustafa Kemal Kastamonu’da: “Efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki,Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz. En doğru ve en hakiki tarikat, tarikat-ı medeniyyedir.”
28 Kasım
Şapka Kanununun kabulü
30 Kasım
Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması ve ünvanların kaldırılması hk kanunun kabulü
1925 – EKONOMİK GELİŞMELER ATATÜRK ORMAN ÇİFTLİĞİ
16 Şubat
Türkiye Teyyare Cemiyeti kuruldu
17 Şubat
Aşar Vergisi ve iltizam sistemi yeni bir kanun ile kalktı – tarımda ileri bir adım
1 Mart
Tütün tekelinin devlete geçmesi
5 Nisan
Şeker fabrikalarının kurulması ve ayrıcalıkları hk kanun kabul edildi
19 Nisan
Türkiye Sanayi ve Maadin Bankası kanununun kabulü
5 Mayıs
Ankara’da Gazi Çiftliğinin kurulması
1 Ekim
Mustafa Kemal Bursa’da: Bursa başlıbaşına bir sanat memleketi olmaya pek kabiliyetlidir. Onun için temenni ederim, Bursa’da herşeye ait fabrikalar çoğalsın, hiç olmazsa türbelerin adedine yaklaşsın.”
5 Ekim
“Türkiye Cumhuriyeti” sözcükleri ile ilk altın: 5 Lira
22 Aralık
Alpullu şeker fabrikasının temeli atıldı
26 Aralık
Uluslararası Takvim ve Saatin kabülü için kanunun çıkarılması
1927 – ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR NUTUK
11 Ocak
Lozan Antlaşması Amerikan Senatosu tarafından red edildi
17 Şubat
Türkiye-ABD ilişkilerini düzenleyen anlaşma Ankara’da imzalandı
10 Nisan
Sokaklara ad verilmesi ve binaların numaralanması hk kanunun kabulü
26 Haziran
TBMM II. Dönem çalışmaları sona erdi – seçim kararı
1 Temz
Mustafa Kemal 16 Mayıs 1919’dan beri ilk kez İstanbul’da
15-20 Ekim
Büyük Nutuk - CHF 2. Kongresi’nde,TBMM’de okunmuştur.
19 Ekim
Nutuk metni dışında Mustafa Kemal’in gayrimenkullerini CHF’ye bırakacağını açıklaması Not: S.N. Özerdim sh 77
Not: Bu açıklama çok önemlidir. Tutanaklardan çıkarılarak gün ışığına kavuşturulmalıdır. Atatürk’ün Ankara’daki çiftliğini devlete fahiş bir fiyatla satmak istediğini, İsmet İnönü’nün bunu engellediğini, bunun için de Atatürk’ün kendisini başbakanlık görevinden aldığını (!) yazanlar vardır (Bkz Demokrat Türkiye Dergisi Sayı 15 – Bu dergide bu konu geniş bir şekilde irdelenmiştir.) Bu konuya Atatürk ile ilgili kitaplardan bir tek Hasan Rıza Soyak’ın“Atatürk’ten Hatıralar” adlı kitabında değinilmiştir. (Sh 687)
1 Kasım
Mustafa Kemal ikinci defa Cumhurbaşkanı seçildi
24 Kasım
Ankara Ulus Meydanı’ndaki Zafer Abidesi açıldı
1927 – EKONOMİK GELİŞMELER İLK NÜFUS SAYIMI
30 Nisan
Bursa dokumacılık fabrikası açıldı
28 Mayıs
1055 Sayılı Teşviki Sanayi kanunu
29 May
Ankara-Kayseri demiryolu hattının açılışı
1 Haziran
Devlet Demiryolları ve Limanları İdaresinin kuruluşu
28 Ekim
Cumhuriyet’in ilk nüfus sayımı: 13 648 000
Ankara’nın nüfusu 75 bin
30 Haziran
500 ve 1000 liralık Türkiye Cumhuriyeti banknotları tedavüle çıktı
6 Kasım
Bünyan dokuma fabrikasının açılması – özel sektör
21 Kasım
Samsun – Amasya demiryolu hattının açılışı
1932 – ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR KADRO DERGİSİ
1 OcakKADRO Dergisi'nin ilk sayısının yayımlanması19 ŞubatHalkevlerinin kuruluşu24 Nisan Başbakan İsmet Paşa resmi ziyaret için Sovyetler Birliği'ne gitti23 MayısBaşbakan İsmet Paşa resmi ziyaret için İtalya'ya gitti12 Haziran2 Temz Birinci Türk Tarih Kongresi4 Temz.İçişleri Bakanı otomobil ile Ankara'dan İstanbul'a gitti - ilk kez6 Temz Cemiyet-i Akvam Türkiye'yi davet etti - 18 Temmuz Türkiye üye oldu12 Temz Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin kurulması26 Eylül Birinci Türk Dil Kurultayı - Dolmabahçe Sarayı
1932 - EKONOMİK GELİŞMELER YENİ İKTİSAT VEKİLİ'NE TELGRAF
23 Nisan Demiryolu satınalınması No 4:Kütahya - Balıkesir hattı
1 Mayıs Ankara'da "Milli Sanayi Sergisi"
3+7 Temz Devlet Sanayi Ofisi ve Türkiye Sanayi Kredi Bankası hk kanunlar
8+9 Eylül İktisat Vekili Mustafa Şeref Beyin istifası Yeni vekil Celal Bey
13 Ağus. Sovyet Sanayi Heyeti (Prof Orloff) Türkiye'ye geldi
12 Eylül Mustafa Kemal'in İktisat Vekili Celal Bey'e telgrafı
Kemalist Ekonominin Kilometretaşı No 2
"…bütün devlet teşkilatının, bütün yurtdaşların ve hepimizin…
"İçtimai heyetimizin bütün işbölümleri sahiplerini… bu yolun el ele vermiş,
omuz omuza dayanmış, bir hedefe yürüyen samimi yolcuları yapmak,
devletin iktisat işinde yorgunluğunu azaltmak ve muvaffakiyet zamanını
kısaltmak için tek çaredir."
30 Kasım Ulukışla - Niğde demiryolu hattının açılışı
1 Aralık Demiryolunun Malatya'ya varması
16 Aralık Samsun - Sivas demiryolu hattının açılması
Not: 1932 yılı içinde yapımı tamamlanan önemli binalar:Cumhurbaşkanlığı Köşkü
1937 – ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR BAŞBAKAN DEĞİŞİMİ – TEŞRİN NUTUKLARI1 Mayıs Ankara'da "Milli Sanayi Sergisi"
3+7 Temz Devlet Sanayi Ofisi ve Türkiye Sanayi Kredi Bankası hk kanunlar
8+9 Eylül İktisat Vekili Mustafa Şeref Beyin istifası Yeni vekil Celal Bey
13 Ağus. Sovyet Sanayi Heyeti (Prof Orloff) Türkiye'ye geldi
12 Eylül Mustafa Kemal'in İktisat Vekili Celal Bey'e telgrafı
Kemalist Ekonominin Kilometretaşı No 2
"…bütün devlet teşkilatının, bütün yurtdaşların ve hepimizin…
"İçtimai heyetimizin bütün işbölümleri sahiplerini… bu yolun el ele vermiş,
omuz omuza dayanmış, bir hedefe yürüyen samimi yolcuları yapmak,
devletin iktisat işinde yorgunluğunu azaltmak ve muvaffakiyet zamanını
kısaltmak için tek çaredir."
30 Kasım Ulukışla - Niğde demiryolu hattının açılışı
1 Aralık Demiryolunun Malatya'ya varması
16 Aralık Samsun - Sivas demiryolu hattının açılması
Not: 1932 yılı içinde yapımı tamamlanan önemli binalar:Cumhurbaşkanlığı Köşkü
31 Ocak
Cemiyet-i Akvam’da Hatay’ın bağımsızlığı ilke olarak kabul edildi.
5 Şubat
Anayasa değişikliği – 6 Ok Anayasa maddesi
8 Şubat
Siyasi Müsteşarlıklar hk kanun kabul edildi.
12 Şubat
Selanik Belediyesi Atatürk’ün doğduğu evi Türkiye’ye hediye ediyor
21 Mart
Dersim’de isyan
26 Mayıs
Ürdün Emiri Abdullah’ın Atatürk’ü ziyareti
10-12 Haz.
Atatürk’ün Trabzon seyehati. Atatürk bu kısa gezide “bütün şark vilayetlerinden gelen Türk” temsilcilerle görüşmüştür. Yaklaşık 200 kişi. Valiler-Kaymakamlar-Bel. Reisleri-Parti ve Halkevi yöneticleri Atatürk Trabzon’dan çektiği bir telgraf ile bütün çiftlikleri Hazine’ye hediye etmiştir. (1)
8 Temz.
Sadabad Paktı’nın Tahran’da imzalanması Türkiye-İran-Irak-Afganistan
18 Eylül
Başbakan değişimi kararı – Nyon Antlaşması TBMM’nde kabul edildi.
20 Eylül
İsmet İnönü’nün başbakanlıktan izin ile ayrılması – 2. Türk Tarih Kongresi
25 Ekim
İsmet İnönü’nün başbakanlıktan istifası. Yeni Başbakan Celal Bayar
1 Kasım
Teşrin Nutku No 1 Atatürk’ün TBMM’ni açış konuşması. Yeni Plan isteği TBMM’deki son konuşması
8 Kasım
Teşrin Nutku No 2 - Yeni Hükümet Programı T.C.’nin en uzun ve ayrıntılı hülkümet programı
10 Kasım
"Atatürk’ün sözleri: (Kemalist Ekonominin Kilometretaşı No 3) “Millete yepyeni bir program bildirdiniz. Bu program benim millete vaadettiğim hususlardır.”“Ben milletle beraber Celal Bayar ve arkadaşlarının programının nokta nokta tatbik edildiğini takip edeceğim.”
12-20 Kasım
Atatürk’ün Güneydoğu Anadolu Gezisi
21 Kasım
Atatürk’ün başkanlığında Hükümet siyasi müsteşarlıkların kaldırılmasını ilke olarak kabul etti ve kanun değişikliği için karar aldı
21-22 Aralık
Suriye Başbakanı Cemil Mardam’ın Ankara’ya resmi ziyareti.
(1) 1946 Kronolojisi’nde 1937 yılı için tek olay çiftliklerin Hazine’ye hediye edilmesi
1937 – EKONOMİK GELİŞMELER ATATÜRK’ÜN MİLLETİNE VADETTİĞİ“YEPYENİ” HUSUSLAR
1 Ocak
Demiryolu Satın alınması No 10 Şark Demiryolları –Sirkeci-Edirne hattı
10 Şubat
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Kanunu’nun kabulü
18 Şubat
Orman Kanunu kabul edildi.
3 Nisan
Karabük Demir-Çelik fabrikalarının temel atma töreni
1937 EKONOMİK GELİŞMELER (Devam)
4 Nisan
Ereğli Bez Fabrikasının açılışı
1 Temz
Demiryolu Satın alınması No 11
Fevzipaşa – Hudut, Toprakkale – İskenderun Hattı
16 Ağus
Malatya – Çetinkaya demiryolu hattının açılması
1 Ekim
Çatalağzı – Zonguldak demiryolu hattının açılışı
7 Ekim
Ankara – Adana telefon hattının açılması
9 Ekim
Nazilli Bez Fabrikasının açılışı
30 Ekim
Ankara Garı’nın hizmete açılması
6 Kasım
Ankara’da Belediyeler (İller) Bankası Merkez Binasının açılışı
17 Kasım
Atatürk’ün Pertek’te söyledikleri (Kemalist Ekonominin Kilometretaşı No 4) “Şeker fabrikalarının sayısı yirmiye çıkmaz ve şekeri ekmek kadar kolay alınır hale getirmezsek, gürbüz çocuklara hasret kalacağız.” (1)
10 Aralık
T.C.’nin 2 Numaralı Planı: 3 Senelik Madencilik Planı
27 Aralık
Denizbank hk kanun kabul edildi.
<SPAN><STRONG>1938 – ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR HATAY – 10 KASIM
