Handheld, Pocket PC, Organizer veya PDA:
Mini bilgisayarlar artık sadece adres ve tarih yönetimi işi ile sınırlı değiller. Modern araçlarla metin işleyebilir, tablo hesapları yapılabilir ve hatta web üzerinde sörf edilebilir.
Mini bilgisayarların tüm çeşitleri Personal Digital Assistant, kısaca PDA, olarak adlandırılır. “Organizer” kavramı da eş anlamlı olarak kullanılır. Bu cihazlar avuç içine sığdıklarından “Palmtop” ifadesi yerleşmeye başladı. PDA’ler klavyeli ve klavyesiz olarak ayrılabilirler.Birinci gruba Psion firmasının (400 dolardan başlıyor) cihazları dahildir. Klavyesiz mini bilgisayarlar, veri girişi için dokunmaya karşı hassas bir ekran (Touchscreen) üzerinden veri girişi yapıldığından kalem-PDA olarak adlandırılır. Bu alanda özellikle Palm firmasının (200 dolardan başlayan) cihazları çok yaygın.
Handheld olarak tanımlanan cihazlar elektronik tarih ve adres planlayıcısı görevi görür ve küçük boyutu sayesinde ceket ceplerine bile girer. Pocket PC kavramı (400 dolardan başlıyor) özellikle Windows CE bazlı (bkz. 6. başlık) ile eş anlamlı hale geldi.
Görüntü:
Renkli veya Grinin Tonları
Mini bilgisayar modelleri arasında renkli ekran veya grinin tonları ile yetinme arasında seçim yapma şansınız var. Windows CE işletim sistemine sahip bir Pocket PC’de renkler ekran içeriğini anlamada kolaylık sağladığından renkli ekran tercih etmekte yarar var.
Palm’ın ürettiği PDA’lerse gri tonlu görüntülemeler için optimize edilmiş.
Ekran konusundaki bu seçim ortalama 100-150 dolarlık bir kar edilmesini sağlar, ayrıca cihazların şarjının da daha yavaş bitmesini sağlar. Gri ekranlı bir cihaz ortalama 20-40 saat arasında kullanılabilirken renkli modelleri ancak birkaç saat prizden uzak tutulabilir.
Notebook’u PDA’den Ayıran Noktalar
Notebook’lar Desktop PC’lerinin taşınabilir şekilleridirler. Notebook’ların ortalama A4 kağıdı boyutunda bir alanları vardır ve normal bir PC’nin sahip olduğu tüm bileşenlere sahiptirler. Her iki cihaz tipinde de aynı programlar çalışır. Modern bir Notebook’un ekranı en azından 1024 x 768 piksel çözünürlük sağlar ve sabit diski birkaç gigabyte’lık alana sahip olabilir. Notebook üzerindeki şarj ile 2-3 saat kesintisiz çalışılabilir.
Buna karşın mini bilgisayarlarda teknik yapıyı PC’lerle karşılaştırmak mümkün değil ve bu nedenle de özel programlara gerek duyarlar. Mini bilgisayarların ekranı en fazla 640x240 piksel çözünürlük sağlar ve sınırlı renkler sunar. Cep PC’leri verileri bir hafıza çipine, bazıları ise kapasitesi 2 ile 32 megabyte arasında değişen flash karta kaydederler. Şarjın dayanma süresi bir haftayı bulabilir.
Takvim ve Adres Yönetimi, E-Mail, Oyunlar:
Mini Bilgisayarlar Neler Yapabilir?
Pekçok mini bilgisayarın ortaya çıkış nedeni elektronik takvimdir, diğer bir deyişle Personal Information Manager (PIM).
Bu sayede her zaman ve her yerde adres bilgilerine erişilebilir, notlar alınabilir veya bir randevu belirlenebilir. Kağıt bir randevu defteri ile karşılaştırıldığında PIM’in pekçok avantajı var: örneğin verilerin PC’ye aktarılabilmesi gibi (bkz. 5), böylece adres ve telefon numaralarını bir defa girmek yeterli olur. Ayrıca bir randevuyu kaçırma riski de düşüktür çünkü zamanı gelince otomatik olarak hatırlatırlar.
Cep telefonu ile birleştirildiğinde mini bilgisayarlar e-mail alıp göndermeyi de destekler. Ancak uzun mesajlar yazmak sadece klavye ile mümkün, çünkü kalem uzun verileri girmek için çok da pratik değil. Aynı nedenden dolayı Pocket PC içindeki metin ve hesaplama programları olan Pocket Word ve Pocket Excel oldukça kısa dokümanlar için kullanılır. Bütün Pocket PC’ler elektronik olarak kaydedilmiş kitaplar, e-Book olarak da adlandırılır, için uygundurlar.Mini bilgisayarlar üzerinde oyunların PDA sürümleri de oynanabilir.
Geleceğin PDA’leri bugünkü cihazlara kıyasla çok daha fazla özelliğe sahip olacak. Daha fazla bilgi için 8. maddeye bakın.
PC ve PDA Arasında Bilgi Senkronizasyonu
Mini bilgisayarlar disket veya CD-ROM kullanmazlar. Bu nedenle randevu veya adresleri güncellemek veya yeni programlar yüklemek istediğinizde PC ile düzenli olarak bağlantı kurmaları gerekir.Bunun için gerekli kablo (USB veya seri) cihazlarla birlikte gelir. Pekçok PDA üzerinde PC ile kablosuz bağlantı kurmayı sağlayan infrared göndericisi ve alıcısı bulunur. Artık veri iletişimi için PC ve PDA arasında “göz teması” kurmak yeterli olacaktır.
Veri transferinin yönetimi pekçok mini bilgisayarın paketi içinden çıkan özel bir program tarafından yapılır. Adreslerin ve randevuların kaydı ve hazırlanması için PC üzerinde Lotus Organizer veya tüm Pocket PC’lerle gelen Outlook gibi bir PIM uygulaması yüklenmiş olmalı. Artık verilerin senkronize edilmesi sorunsuz gerçekleşecektir.
İşletim Sistemleri
Mini bilgisayarların işletim sistemleri arasında farklı uygulamalar için kullanılan Palm-OS (Palm cihazları), Epoc (Psion cihazları), Windows CE(Pocket PC) vardır. Palm-OS ve Epoc’ta PIM özellikleri öne çıkar. Palm-OS’un kullanımı oldukça kolaydır. En fazla freeware ve shareware programı bu sistem için vardır.
Windows CE multimedya özellikleri sayesinde (bkz. 10.madde) veri ve randevu yönetimi dışında da özel uygulamalar arayan kullanıcılara hitap eder: Renkli ikonların kullanıldığı arabirim Window 98’e benzetilmiş. Tüm bu işletim sistemleri farklı büyüklükte bellek ihtiyacı duyar: Palm OS için 4 megabyte yeterliyken Epoc 16, Windows CE ise en az 32 megabyte gerektirir.
PDA ile Internet’e Nasıl Girilir?
Mini bilgisayar ilanlarının çoğu kullanıcılara sınırsız mobilizasyon ve her an Internet erişimi vaadediyor. Ancak sadece Smartphone’lar (bkz. Madde 10) kablosuz olarak internet bağlantısı kurabiliyor.
Diğer tüm mini bilgisayarlar bir cep telefonu veya yakınlarda telefon hattı varsa modeme ihtiyaç duyar. Cep telefonu bağlantısı veri akışını saniyede 9,6 kilobit ile sınırlıyor ve bu da uzun beklemelere neden oluyor. Internet üzerinde daha hızlı hareket etmek istiyorsanız saniyede 56 kilobit’e çıkabilen modemi tercih etmekte yarar var. Ancak bu bile sörfün tadına çok fazla varmanızı sağlamaz, çünkü mini bilgisayarların ekranı tüm internet sayfasını görüntülemek için çok küçük.
Cep Telefonu ve PDA bir arada:
Geleceğin Mini Bilgisayarları Neler Yapabilecek?
Bugün mesleği gereği mobil cihaz kullanan insanların çoğu yanlarında hem cep telefonu hem de mini bilgisayar taşırlar. Yakın gelecekte bu cihazların özelliklerini birleştiren yeni cihazlar gelişecek. Böyle bir “Personal Communicator” ile UMTS ağı üzerinden iletişim kurulabilir, internet’te sörf edilip mail alınabilir ve hatta uzaktaki bir PC ile veri senkronizasyonu bile sağlanabilir. Cihaz üreticilerinin planlarına göre bu birleştirilmiş cihaz gelişmiş PIM ve multimedia fonksiyonları da sağlayacak. Daha pahalı olacak bu modellerde Personal Communiator’u mobil resim telefonu haline dönüştüren bir kamera da bulunacak. Yüksek değerli renkli ekran ile internet üzerinden eş zamanlı (real time) yüklenilen film seyredilmesi mümkün olacak. Ericsson Smartphone adı altında Nokia ise Communicator 9210 adlı ürünü ile bu cihazların ilk örneklerini sundular bile.
Pratik ek cihazlarla daha fazla seçenek
Orjinal şarj yüklenirken ikinci bir şarja sahip yükleme cihazı ile (40-200 dolar arasında) kesintisiz olarak çalışmaya devam etmek mümkün. Kalem PDA’ini uzun metin girişleri için kullanmak gerekirse harici bir klavye (50 dolardan başlar) almak gerekir. Bir bellek kartı ile (kapasiteye göre 40 ile 300 dolar arasında değişir) mini bilgisayarın belleğini 128 megabyte’a kadar arttırmak mümün. PDA’ın modem veya cep telefonuna bağlanması için özel bir kabloya gerek vardır. PDA için ek cihaz üreten şirketleri Internet üzerinden bulmak mümkün.
Mini Bilgisayar ve Multimedya
Reklamlara göre pekçok mini bilgisayar video ve müzik gibi mobil multimeyda platformunu da destekliyor. Pocket PC gerçi bu tip seçenekler sunuyor ancak hala geliştirilmeleri gerekir. Ekran boyutu ve bellek kapasitesinin sınırlı oluşu birkaç dakika süren pul büyüklüğünde video görüntülerinden daha fazlasını sağlayamıyor bugünkü durumda. MP3 formatında müzik dinleme zevki de sınırlı bellek kapasitesinden dolayı şimdilik 30 dakika ile sınırlı. Bu bir CD’nin tamamını bile kapsamıyor.
Mini bilgisayarlar artık sadece adres ve tarih yönetimi işi ile sınırlı değiller. Modern araçlarla metin işleyebilir, tablo hesapları yapılabilir ve hatta web üzerinde sörf edilebilir.
Mini bilgisayarların tüm çeşitleri Personal Digital Assistant, kısaca PDA, olarak adlandırılır. “Organizer” kavramı da eş anlamlı olarak kullanılır. Bu cihazlar avuç içine sığdıklarından “Palmtop” ifadesi yerleşmeye başladı. PDA’ler klavyeli ve klavyesiz olarak ayrılabilirler.Birinci gruba Psion firmasının (400 dolardan başlıyor) cihazları dahildir. Klavyesiz mini bilgisayarlar, veri girişi için dokunmaya karşı hassas bir ekran (Touchscreen) üzerinden veri girişi yapıldığından kalem-PDA olarak adlandırılır. Bu alanda özellikle Palm firmasının (200 dolardan başlayan) cihazları çok yaygın.
Handheld olarak tanımlanan cihazlar elektronik tarih ve adres planlayıcısı görevi görür ve küçük boyutu sayesinde ceket ceplerine bile girer. Pocket PC kavramı (400 dolardan başlıyor) özellikle Windows CE bazlı (bkz. 6. başlık) ile eş anlamlı hale geldi.
Görüntü:
Renkli veya Grinin Tonları
Mini bilgisayar modelleri arasında renkli ekran veya grinin tonları ile yetinme arasında seçim yapma şansınız var. Windows CE işletim sistemine sahip bir Pocket PC’de renkler ekran içeriğini anlamada kolaylık sağladığından renkli ekran tercih etmekte yarar var.
Palm’ın ürettiği PDA’lerse gri tonlu görüntülemeler için optimize edilmiş.
Ekran konusundaki bu seçim ortalama 100-150 dolarlık bir kar edilmesini sağlar, ayrıca cihazların şarjının da daha yavaş bitmesini sağlar. Gri ekranlı bir cihaz ortalama 20-40 saat arasında kullanılabilirken renkli modelleri ancak birkaç saat prizden uzak tutulabilir.
Notebook’u PDA’den Ayıran Noktalar
Notebook’lar Desktop PC’lerinin taşınabilir şekilleridirler. Notebook’ların ortalama A4 kağıdı boyutunda bir alanları vardır ve normal bir PC’nin sahip olduğu tüm bileşenlere sahiptirler. Her iki cihaz tipinde de aynı programlar çalışır. Modern bir Notebook’un ekranı en azından 1024 x 768 piksel çözünürlük sağlar ve sabit diski birkaç gigabyte’lık alana sahip olabilir. Notebook üzerindeki şarj ile 2-3 saat kesintisiz çalışılabilir.
Buna karşın mini bilgisayarlarda teknik yapıyı PC’lerle karşılaştırmak mümkün değil ve bu nedenle de özel programlara gerek duyarlar. Mini bilgisayarların ekranı en fazla 640x240 piksel çözünürlük sağlar ve sınırlı renkler sunar. Cep PC’leri verileri bir hafıza çipine, bazıları ise kapasitesi 2 ile 32 megabyte arasında değişen flash karta kaydederler. Şarjın dayanma süresi bir haftayı bulabilir.
Takvim ve Adres Yönetimi, E-Mail, Oyunlar:
Mini Bilgisayarlar Neler Yapabilir?
Pekçok mini bilgisayarın ortaya çıkış nedeni elektronik takvimdir, diğer bir deyişle Personal Information Manager (PIM).
Bu sayede her zaman ve her yerde adres bilgilerine erişilebilir, notlar alınabilir veya bir randevu belirlenebilir. Kağıt bir randevu defteri ile karşılaştırıldığında PIM’in pekçok avantajı var: örneğin verilerin PC’ye aktarılabilmesi gibi (bkz. 5), böylece adres ve telefon numaralarını bir defa girmek yeterli olur. Ayrıca bir randevuyu kaçırma riski de düşüktür çünkü zamanı gelince otomatik olarak hatırlatırlar.
Cep telefonu ile birleştirildiğinde mini bilgisayarlar e-mail alıp göndermeyi de destekler. Ancak uzun mesajlar yazmak sadece klavye ile mümkün, çünkü kalem uzun verileri girmek için çok da pratik değil. Aynı nedenden dolayı Pocket PC içindeki metin ve hesaplama programları olan Pocket Word ve Pocket Excel oldukça kısa dokümanlar için kullanılır. Bütün Pocket PC’ler elektronik olarak kaydedilmiş kitaplar, e-Book olarak da adlandırılır, için uygundurlar.Mini bilgisayarlar üzerinde oyunların PDA sürümleri de oynanabilir.
Geleceğin PDA’leri bugünkü cihazlara kıyasla çok daha fazla özelliğe sahip olacak. Daha fazla bilgi için 8. maddeye bakın.
PC ve PDA Arasında Bilgi Senkronizasyonu
Mini bilgisayarlar disket veya CD-ROM kullanmazlar. Bu nedenle randevu veya adresleri güncellemek veya yeni programlar yüklemek istediğinizde PC ile düzenli olarak bağlantı kurmaları gerekir.Bunun için gerekli kablo (USB veya seri) cihazlarla birlikte gelir. Pekçok PDA üzerinde PC ile kablosuz bağlantı kurmayı sağlayan infrared göndericisi ve alıcısı bulunur. Artık veri iletişimi için PC ve PDA arasında “göz teması” kurmak yeterli olacaktır.
Veri transferinin yönetimi pekçok mini bilgisayarın paketi içinden çıkan özel bir program tarafından yapılır. Adreslerin ve randevuların kaydı ve hazırlanması için PC üzerinde Lotus Organizer veya tüm Pocket PC’lerle gelen Outlook gibi bir PIM uygulaması yüklenmiş olmalı. Artık verilerin senkronize edilmesi sorunsuz gerçekleşecektir.
İşletim Sistemleri
Mini bilgisayarların işletim sistemleri arasında farklı uygulamalar için kullanılan Palm-OS (Palm cihazları), Epoc (Psion cihazları), Windows CE(Pocket PC) vardır. Palm-OS ve Epoc’ta PIM özellikleri öne çıkar. Palm-OS’un kullanımı oldukça kolaydır. En fazla freeware ve shareware programı bu sistem için vardır.
Windows CE multimedya özellikleri sayesinde (bkz. 10.madde) veri ve randevu yönetimi dışında da özel uygulamalar arayan kullanıcılara hitap eder: Renkli ikonların kullanıldığı arabirim Window 98’e benzetilmiş. Tüm bu işletim sistemleri farklı büyüklükte bellek ihtiyacı duyar: Palm OS için 4 megabyte yeterliyken Epoc 16, Windows CE ise en az 32 megabyte gerektirir.
PDA ile Internet’e Nasıl Girilir?
Mini bilgisayar ilanlarının çoğu kullanıcılara sınırsız mobilizasyon ve her an Internet erişimi vaadediyor. Ancak sadece Smartphone’lar (bkz. Madde 10) kablosuz olarak internet bağlantısı kurabiliyor.
Diğer tüm mini bilgisayarlar bir cep telefonu veya yakınlarda telefon hattı varsa modeme ihtiyaç duyar. Cep telefonu bağlantısı veri akışını saniyede 9,6 kilobit ile sınırlıyor ve bu da uzun beklemelere neden oluyor. Internet üzerinde daha hızlı hareket etmek istiyorsanız saniyede 56 kilobit’e çıkabilen modemi tercih etmekte yarar var. Ancak bu bile sörfün tadına çok fazla varmanızı sağlamaz, çünkü mini bilgisayarların ekranı tüm internet sayfasını görüntülemek için çok küçük.
Cep Telefonu ve PDA bir arada:
Geleceğin Mini Bilgisayarları Neler Yapabilecek?
Bugün mesleği gereği mobil cihaz kullanan insanların çoğu yanlarında hem cep telefonu hem de mini bilgisayar taşırlar. Yakın gelecekte bu cihazların özelliklerini birleştiren yeni cihazlar gelişecek. Böyle bir “Personal Communicator” ile UMTS ağı üzerinden iletişim kurulabilir, internet’te sörf edilip mail alınabilir ve hatta uzaktaki bir PC ile veri senkronizasyonu bile sağlanabilir. Cihaz üreticilerinin planlarına göre bu birleştirilmiş cihaz gelişmiş PIM ve multimedia fonksiyonları da sağlayacak. Daha pahalı olacak bu modellerde Personal Communiator’u mobil resim telefonu haline dönüştüren bir kamera da bulunacak. Yüksek değerli renkli ekran ile internet üzerinden eş zamanlı (real time) yüklenilen film seyredilmesi mümkün olacak. Ericsson Smartphone adı altında Nokia ise Communicator 9210 adlı ürünü ile bu cihazların ilk örneklerini sundular bile.
Pratik ek cihazlarla daha fazla seçenek
Orjinal şarj yüklenirken ikinci bir şarja sahip yükleme cihazı ile (40-200 dolar arasında) kesintisiz olarak çalışmaya devam etmek mümkün. Kalem PDA’ini uzun metin girişleri için kullanmak gerekirse harici bir klavye (50 dolardan başlar) almak gerekir. Bir bellek kartı ile (kapasiteye göre 40 ile 300 dolar arasında değişir) mini bilgisayarın belleğini 128 megabyte’a kadar arttırmak mümün. PDA’ın modem veya cep telefonuna bağlanması için özel bir kabloya gerek vardır. PDA için ek cihaz üreten şirketleri Internet üzerinden bulmak mümkün.
Mini Bilgisayar ve Multimedya
Reklamlara göre pekçok mini bilgisayar video ve müzik gibi mobil multimeyda platformunu da destekliyor. Pocket PC gerçi bu tip seçenekler sunuyor ancak hala geliştirilmeleri gerekir. Ekran boyutu ve bellek kapasitesinin sınırlı oluşu birkaç dakika süren pul büyüklüğünde video görüntülerinden daha fazlasını sağlayamıyor bugünkü durumda. MP3 formatında müzik dinleme zevki de sınırlı bellek kapasitesinden dolayı şimdilik 30 dakika ile sınırlı. Bu bir CD’nin tamamını bile kapsamıyor.
