DVD hakkında herşey!

[mehmet_ozturk]

Konular

DVD
Özellikleri
Kalitesi
Dezavantajları
Player Alırken
Bölge Kodları
Bölge Kodu Kırma
Firmware Meselesi
DVD-Audio
TV'den Kayıt
Disk Çizilirse
Kopya Koruması
Çift Katmanlı Disk
DTS Konusu
DVD Temizliği
Çoklu Açılı Filmler
10 Soruda DVD'ler

DVD Nedir?

Digital Versatile Disk veya Digital Video Disk olarak adlandırılan çok amaçlı yeni optik-disk teknolojisi 1996 yılında doğmuştur. Teknik özellikleri ve yetenekleri, alışılmış disk yapısına kıyasla gerçekten devrim sayılabilecek niteliktedir. Standart CD'ler ile aynı boyutta olan DVD diskler en az 4.7 GB (gigabyte) en çok da 17 GB kapasitesi ile günümüzde yaygın kullanılan diğer ortamlara kıyasla çok büyük bir data alanıdır.

DVD diskler, standart disklerin 25 katı depolama kapasitesi ve 10 katı daha hızlı erişim ve data aktarma süresi ile, hergün daha fazlasına gereksinim duyulan data alanı ve hız sorunlarına büyük ölçüde çözüm olacaktır. DVD'nin fiziksel olarak CD'den en önemli farkı, datanın disk üzerindeki yerleşiminde ortaya çıkmaktadır. Standart CD'lerde dataların oluşturduğu çukurların enküçüğü 0.834 mikron iken DVD'de bu boyut 0.4 mikrona inmiştir. CD üzerindeki spiral iz, 1.6 mikron
aralıklarla yer alırken DVD üzerinde 0.74 mikron mesafe vardır. Böylece aynı boyutta CD, 7 kat daha fazla bilgi taşıyabilmektedir.

Üreticilerin DVD diskleri 2 yüzlü olarak tasarlaması toplam kapasiteyi 2 katına 9.400 MB'a çıkarmıştır. Ayrıca her yüzeyde üst üste iki katman ile DVD kapasitesi 17.000 MB'a çıkmaktadır. İkili katmanda, üstte yarı geçirgen (transparan) olan bir katman ve altta standart yansıtıcı katman bulunmaktadır. Lazer ışını, özel bir lens yardımı ile hem üst yarı-saydam yüzeye odaklanabilir hem de o yüzeyi aşarak (faz değiştirerek) alttaki yüzeye odaklanabilir. Üstteki katmanın yarı geçirgen olması nedeniyle kapasitesi daha düşüktür.

DVD'nin yaratımına en büyük ihtiyaç, eğlence ve film sektöründen gelmektedir. Geleceğin tüm film endüstrisinin DVD üzerine inşa edilmesi beklenmektedir. Bir DVD diske sinemaskop boyutta ve 100Hz ile MPEG2 sıkıştırma standartlarında stüdyo kalitesinde tam bir filmi kaydetmek ve izlemek mümkündür. Aynı diske sadece görüntü değil 5+1 veya 7+1 kanal CD kalitesinde ses ve inanılmaz bir surround sound özelliği de eklenmektedir. Ayrıca; filme ait 5-8 değişik dilde seslendirme ve 32 değişik dilde altyazı da aynı diske sığdırılabilir. Yaklaşık 4 saatlik film süresi sunan çift yüzlü ve iki katmanlı DVD diskler ile, aynı filmin birçok bölümünde, farklı açılardan çekilmiş sahneler de seçenekli olarak yer alabilecektir. Multi-angle ve multi-aspect denilen bu özellik ile izleyici birçok sahneyi farklı açılardan ve istediği kameranın çekimi ile izleyebilecek; bu sırada görüntüyle sesin senkronizasyonu ve seçilen açıya göre surround özelliği de değişecektir...

 

[mehmet_ozturk]

Bir başka yeni özellik, multi-story denilen çoklu kurgu olanağıdır. Öncelikle eğitim ve tanıtım uygulamalarında izleyici, belirli soru-cevap teknikleri ile istenilen yönde önceden kurgusu yapılmış bir senaryoyu, seçenekleri ile belirleyip izleyebilecektir. PC uyumlu DVD-ROM sürücülerin bütün bu anılan özellikleri destekleyebilmeleri için ek donanıma ihtiyaçları vardır. Üzerinde ses ayrıştıcı DAC
ve MPEG görüntü çözücü özelliği bulunan bir ek kart ile, PC'ler üzerinde DVD diskleri oynatmak mümkündür. Geriye dönük uyumluluk özelliği ile DVD-ROM sürücüler standart CD-ROM sürücülerin okudukları tüm disk tiplerini okuyabilirler ve aynı zamanda MR özelliği ile CD-RW diskleri de okuyabilmektedirler.

PC'ye bağlanan veya Ev tipi olarak doğrudan TV'ye bağlanan bir DVD player ile sadece DVD film değil, Audio CD'ler, özel DVD oyunlar, CD-I, CD-G, Karaoke CD gibi birçok farklı CD türünü izlemek de mümkündür. EV-DVD'lerin önemli bir özelliği, ebeveyn kilidi diye çevirebileceğimiz parental lock ile özellikle şiddet ve pornografi içeren disklere özel bir s/w-h/w kodlama sistemi aracılığıyla kilit-şifre konulması ve çocuklar veya istenmeyen kişiler tarafından seyredilmesini engellemektir.


DVD'nin Özellikleri Nelerdir?

- 2 saatten fazla yüksek kalite dijital video(çift katmanlı ve çift taraflı DVDlerde 8 saati bulan)
- standart ya da widescreen televizyonlarda (4:3 ve 16:9) widescreen filmleri destekler.
- herbiri 8 kanala kadar destekleyen 8 track'e kadar dijital audio (farklı diller vb.)
- 32'ye kadar altyazı/karaoke trackler.
- farklı kollara ayrılabilen video(farklı hikaye akışları için)
- 9'a kadar kamera açısı(izlerken farklı bakışaçısı seçilebilir)
- menüler ve basit interaktif özellikler(oyunlar, quizler vb.)
- Farklı dillere uyarlanabilen açıklayıcı yazılar(başlık, albüm ismi, şarkı ismi vb.)
- Kare kare geri sarım ve hızlı ileri sarma (başlık, zaman ,track ya da bölüme göre )
- Dayanıklılık (kullanımdan dolayı bozulma olmaz)
- manyetik alana duyarlı değildir. Isıya dayanıklıdır.
- Compact boyut (taşınması, saklanması kolay.)
Not: Çoğu diskte bütün özellikler bulunmaz.(çoklu ses/altyazı trackleri,bağımsız kollara ayrılma vb.)

Çoğu player bazı standart özellikleri destekler:

- Dil seçimi*
- özel efektlerle oynatım: dondurma, yavaşlatma, hızlandırma, tarama...
- parental lock( istenmeyen sahnelerin oynatılmasını engelleme)*
- programlanabilme( seçilmiş bölümlerin otomatik olarak oynatılması)
- rastgele veya tekrarlı oynatma
- dijital ses çıkışı(PCM stereo, dolby digital)
- Audio CD ile uyumluluk
*Disk tarafından da desteklenmeli

Bazı playerlar ekstra özelllikleri destekler:

- yüksek kaliteli resim için YUV veya RGB video çıkışı
- dahili ses dekoderinden 6 kanal analog ses çıkışı
- DTS dijital surround tracklerin tanınması ve çıkışı
- Video cdlerle uyumluluk
- lazer disklerle uyumluluk
- Divx*(kiralanıp belli sayıda izlenebilen DVD filmler - artık piyasada yok) diskleri oynatma yeteneği
- RF çıkışı(direk video girişi olmayan tv'ler için)
- çoklu dilde on-screen display desteği
- dijital zoom(resmin bir bölgesini 2x veya 4x büyütme). Bu bir disk özelliği değil player özelliğidir


DVD Videonun Kalitesi Nedir?

DVD, stüdyo kalitesine yakın ve CD'den daha iyi ses üretebilir. Videoteyp'e göre çok daha iyi ve lazer diske göre ise genellikle daha iyi.(bkz 2.cool Fakat kalitesi bir çok üretim fakörüne bağlıdır. Sıkıştırma teknolojileri geliştikçe daha yüksek kalitede görüntüler görebileceğiz. Fakat maliyetten kaçmak isteyen bazı üreticiler yüksek kaliteli Mpeg 2 formatı yerine videoteypten bile daha kötü olan Mpeg 1 formatında sıkıştırma yapmaktadır.

DVD video çoğunlukla stüdyonun dijital master kaydından Mpeg 2 formatına çevrilmektedir. Bu çevirinin uyguladığı sıkıştırma işlemi gereksiz (arka arkaya gelen sahnelerde görüntünün hareketsiz veya değişmeyen kısımlar gibi) ve insan gözünün algılayamadığı verileri atarak yapılmaktadır. Ortaya çıkan video üretim kalitesine göre bazı kompleks ve hızlı değişen sahnelerde geçici bozulmalar gösterebilir. Ortalama 3.5 Mbps'de sıkıştırma bozuklukları nadir olarak farkedilebilir. Daha yüksek video transferleri daha yüksek kalitede görüntü sunar ve bozukluklar kaybolur. 6 Mbps seviyesinde neredeyse stüdyo kaydıyla aynıdır.

DVDdeki videoda bazen bloklaşma,bulanıklaşma,renk bozulması, detaylarda eksiklik gibi artifektler(istenmeyen kalıntılar) bulunabilir.Artifekt orjinal resimde olmayan her türlü şeyi kapsayan bir terimdir.Artifektler bazen zayıf mpeg sıkıştırmasından kaynaklanabilir ama genellikle tam ayarlanmamış TV, kötü kablolar,elektiriksel aksam, kötü film transferleri, düzensiz görüntü ayarları ve disk okuma hatalarından kaynaklanır.

 

[mehmet_ozturk]

İlk üretilen DVD demolarında bazen görüntü kalitesi kötüydü fakat bu iyi işlenmemiş ve üretilmemiş DVD'lerin ne kadar kötü olabileceğinin bir belirtisidir.Birçok demo diskler olabilidiğince çabuk dağıtılabilmesi için hızlı ve kalitesizce sıkıştırılmıştır.

Çoğu televizyonda keskinlik DVD'nin netliğine oranla çok yüksek değerlere ayarlanmıştır. Nasıl bir müzik CD'sini dinlerken tizi çok yüksek bir ayara getirdiğinizde seste rahatsız bozulmalar oluyorsa, bu yüksek keskinlik ayarı da görüntüde bozulmaya neden olur. Bir çok playerde video çıkışının siyah seviyesi Amerikan standardı olan 7.5 IRE yerine Japon standardı olan 0 IRE olarak ayarlanmıştır. İyi ayarlanmamış TV'lerde bu, karanlık sahnelerde görüntüde lekelenmelere neden olabilir. DVD video olağanüstü bir renk gerçekçiliğine sahiptir bu yüzden görüntüde bulanıklığın veya soluk renklerin nedeni ya kaydın yapıldığı orjinal kaynaktan veya iyi ayarlanmamış görüntü sistemlerinden kaynaklanmaktadır.

DVD'nin ses kalitesi mükemmeldir.DVD PCM (pulse code modulation ) dijital ses opsiyonunu da içermektedir.Ayrıca birçok filmde ses sinema salonlarında dinlediğiniz ses teknolojisinin bir türevi olan çok kanallı Dolby Digital ve DTS surround ses formatında kaydedilmiştir.Aynı video gibi ses kalitesi de kayıt ve sıkıştırma sırasında izlenen metodlara göre değişrmektedir. Sıkıştırmadan bağımsız olarak Dolby Digital ve DTS, CD kalitesiyle eş veya daha iyi kaliteye sahiptir.

Not: Burada söylenen ses teknolojileri çoğu dvd filmlerin desteklediği teknolojilerdir fakat bunlardan tam olarak yararlanabilmek için uygun ses aksamına sahip olmak gerekir.


DVD'nin Dezavantajları Nelerdir?

- Filmlerin ve programların yaygınca bulunması zaman alacaktır.
- DVD özelliklerinin tanımındaki bazı belirsizliklerin ve disklerle playerların yeterli teste tabi tutulmaması --sonucunda bazı uyumsuzluklar baş göstermiştir. Bazı film diskleri bazı playerlarda ya hiç oynamamakta yada tüm -fonksiyonlarını göstermemektedir.
- henüz videoteypler gibi kayıt yapamıyor.
- dahili kopye engellemesi ve bölge kilitlemeleri (regional encoding) (bkz1.11 ve 1.10)vardır.
- Dijital sıkıştırma kullanır. Kötü sıkıştırılmış ses ve video'da bulanıklık, bloklaşma vb. görülür. (bkz1.3)
- HDTV'yi tam olarak desteklemiyor.
- Bazı DVD playerlar ya da sürücüler cd-r'ları okuyamayabiliyor. (bkz2.433)
- Şu anki DVD playerlar ve sürücüler DVD-RAM diskleri okuyamıyor.
- Şu anki playerlar normal hızda geri oynatım yapamamakta.
- DVD-Audio, DTS Auido ve Divx gibi opsiyonların her DVD player tarafından desteklenmemesi


Hangi DVD Player'ı Almalıyım?

Piyasada bir çok iyi player var. Modern DVD playerların tamamı mükemmel video ve ses yeteneğine sahip. Sizin için hangisinin uygun olduğunu bulurken kişisel tercihlerinizin, bütçenizin ve varsa halihazırdaki ev sineması sisteminizin özellikleri belirleyici olacaktır. Çok yüksek seviyeli bir home theatre sistemine sahip olmadığınız sürece $400 doların altındaki bir player tamamen işinizi
görecektir. Playerların bir listesini çıkarabilmeniz için önce kendi isteklerinizi bir listesini çıkarın (CD-R'ları oynatabilme yeteneği, Video-CD desteği, 96khz/24-bit ses çözümleme, DTS Dijital Çıkış, dahili 6-kanal Dolby Digital decoder gibi). Daha sonra bütçenize uygun playerları kullanım kolaylığı (kumanda tasarımı, kullanıcı arabirimi, ön panel kontrölleri gibi) yönünden deneyin. Belirli bir fiyat seviyesinde görüntü ve ses kalitesi yönünden büyük farklılıklar olmayacağı için ek özellikler uygun playerı seçmenizde en önemli etken olacaktır.

Devamlı kullanacağınız uzaktan kumanda eğer sizin tarzınıza uymuyorsa sizi çıldırtabilir. Bazı durumlarda (özellikle progressive video isterseniz) DVD player yerine DVD PC almayı düşünebilirsiniz.

Aşağıda DVD alırken kendinize sorabileceğiniz bazı sorular var:

- Seçilebilir ses ve altyazı, çoklu açıdan izleme, görüntü oranı ayarlaması, yetişkin ayarlamaları, hızlı ve yavaş oynatma, mükemmel dijital video, çok kanallı dijital ses, Dolby Pro Logic alıcılarla uyumluluk, on-screen menüler, çift katmanlı oynatma ve müzik CD'lerini oynatma özelliklerini istiyor muyum? Cevap evetse bu yanlış bir soru çünkü tüm DVD playerlar bu özellikleri destekliyor.

 

[mehmet_ozturk]

- DTS ses istiyor muyum? O zaman DTS Digital Out logosuna sahip playerlara bakın.

- Video CD izlemek istiyor muyum? O zaman Video CD'lerle uyumlu playerları tercih edin

- Kulaklık seti istiyor muyum?

- İngilizce dışındaki dillerde menü istiyor muyum? O zaman multilanguage (çoklu dil) desteğine sahip playerları seçin

- Kendi yapımınız CD-R müzik CD'lerini dinlemek istiyor muyum? O zaman dual laser (ikili laser) özelliğini arayın

- Tüm ev sineması sistemimi tek bir kumanda ile kontrol etmek istiyor muyum? O zaman programlanabilir universal uzaktan kumandaya sahip bir playerı tercih edin veya şu anki universal kumandanızın alacağınız DVD player ile uyumlu olup olmadığına dikkat edin

- Filmdeki detayları görmek için zoom yapmak istiyor muyum? O zaman resime zoom yapma yeteneğine sahip playerları seçin

- HDCD oynatmak istiyor muyum? O zaman HDCD logosunu arayın

- Alıcım sadece optik veya sadece coax dijital girişe mi sahip? O zaman playerın çıkışlarının uygun olduğuna dikkat edin

- Siyah seviyesi ayarı istiyor muyum?





Bölge, ülke kodları veya bölge kilitleri nelerdir?



Film stüdyoları filmlerinin gösterim tarihleri ülkeden ülkeye değiştiği için dvd filmlerin farklı ülkelerde piyasaya çıkmasını kontrol etmek istiyorlar. Bu sayede bir filmin vizyona girmeden o ülkeye dvd'sinin girmesini engellemek istiyorlar. Bu yüzden belli disklerin sadece belirli bölgelerde oynatılabilmesini sağlayacak bir standart istediler ve ortaya bölge kodları denen sistem çıktı. Playerlarda satıldığı bölgeye uygun bir kod olacak ve bu bölge koduyla piyasaya sürülmüş dvd'leri

oynatabilecek. Bu bir ülkeden aldığınız bir diski bölge kodunun tutmadığı başka bir ülkede oynatamayacağınız anlamına gelir. Bölge kodları disklerin üreticileri için opsiyoneldir. Kodsuz diskler her bölgede oynatılabilir. Bazı stüdyolar sadece yeni vizyona giren yapımlarında bölge kodunu kullanacaklarını belirtmişlerdi ama bu sadece sözde kaldı. Bundan 50 sene önce çıkan filmlerin disklerinde bile bölge kodunu görmekteyiz. Sekiz tane bölge kodu vardır. Playerlar ve diskler üzerlerindeki numaral!ara göre tanımlanır.



Bunlar:



1: Kanada ve A.B.D

2:Japonya, Avrupa, Güney Afrika, Ortadoğu (Mısır dahil) (Ç.N.: Türkiye bu bölgede)

3:Güneydoğu Asya,Doğu Asya (Hong Kong dahil)

4:Avustralya, Yeni Zelanda,Pasifik Adaları, Orta ve Güney Amerika,Meksika

5:Eski Sovyetler Birliği Ülkeleri, Hindistan,Afrika, Kuzey Kore,Moğolistan

6: Çin

7:Reserve edilmiş

8:Uçak ve gemiler gibi uluslarası yolcu araçları



Bazı bölge kodlu playerlar tüm kodları oynatabilecek şekilde değiştirilebilir fakat bu genellikle garantiyi kaldırır. Piyasada kodu "0"'a ayarlanmış kodsuz playerlar bulabilirsiniz fakat bazı dvd disklerde kodu kontrol eden programlar olmakta ve bu kodsuz playerlarda oynamamakta. Bunun yerine player alacakken multi-kodlu playerları almanızı tavsiye ederiz. Bu tip playerlarda sizin istediğiniz diske göre kodu değiştirebileceğiniz switchler olur. Playerlar üzerinde yapabilecek

değişikliklerle ilgili aşağıdaki sitelerden bilgi alabilirsiniz:



Code Free DVD :

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

dvdkits.com :

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

DVD Upgrades :

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Link Electronics :

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

PlanetDVD :

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

7thZone :

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Techtronics :

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Upgrade Heaven :

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Aynı şekilde DVD-ROM sistemlerinde de bölge kodları bulunmaktadır ama bunlar sadece DVD-Video disklere uygulanmaktadır. Yeni çıkan DVD-ROM sürücülerin bazılarında bölge kodu bulunmazken bir kısmıda da belli bir sayıya kadar size bölge kodunu değiştirmeye izin verir. Aşağıdaki sitelerde pc'de bölge kodlarının değiştirilmesi ile ilgili daha fazla bilgi bulabilirsiniz.



DVD Infomatrix :

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Visual Domain :

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Bölge Kodu Nasıl Kırılır?



Konumuz olan DVD-ROM sürücülere geri dönersek, önce bölge korumalarinin nerelerde labilecegini bir tekrarlayalim:



DVD-ROM sürücünün firmware’inde; DVD oynatma yaziliminda (MPEG-2 kartla gelen veya softDVD yazilim, farketmez); Windows 98, 98SE, Me ve 2000 sürümlerinde. Bunlardan sadece biri bile kilitli olsa, baska bölgenin DVD’sini oynatamayiz. Tabii konu yazilim oldugunda, sinirlamalarin asilmasi - bazen zor olsa da - imkansız degil. Burada firmware’deki bölge kilidini kaldirma meselesini sona birakacagim, çünkü hem en zor ve riskli olani, hem de sizdeki DVD sürücünün bölge kilidini kaldiran bir firmware henüz çikmamis olabilir. Diger iki sinirlamayi kaldirmak içinse en büyük yardimciniz DVD Genie adli program olacak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

adresinden indirebileceginiz DVD Genie, su an 3.75 sürümünde ve sık aralıklarla yeni sürümleri çikiyor.

 

[mehmet_ozturk]

Firmware Meselesi?

Evet, en çetrefilli konu bu. Uzunca bir konu oldugundan öykü gibi okumanizi öneririm; zaten bu isin hastalari için oldukça heyecanli bir öykü. Firmware, CD, DVD, CD-RW sürücülerin BIOS’u sayilabilecek, bulundugu aygitin donanim özelliklerini yöneten bir yazilim. Aynen anakart BIOS’larinda oldugu gibi, üretici firmalar bu sürücülerin uyumsuzluk problemlerini çözmek, performans ve okuma becerilerini artirmak için yeni firmware sürümleri çikariyorlar. Ancak, nasil her anakart modeli için ayri bir BIOS çikiyorsa her DVD-ROM modelinin firmware’i de farkli; birininki digerine uymuyor, tabii ayri adlarla anılan modeller aslinda ayni firmanin ürettigi ayni model degilse. Yani emin olmadan baska bir modelin firmware’ini kendi DVD sürücünüze yüklerseniz, sürücünüz bir daha çalismayabilir. Ayrica bazi modellerin kesinlikle uyulmasi gereken firmware yükleme kurallari var. Kimisi DOS altindan yükleniyor, kimi bir Windows yazilimiyla, kimisini firmware terfisi yaparken belirli bir IDE kanalina baglamaniz (örnegin secondary master) gerekiyor, kimisinde böyle bir sinirlama yok. Tabii bu kurallara uymazsaniz sürücünüzü çöpe atmak zorunda kalabil!eceginizi belirtmem gerekmiyor sanirim. Bu yüzden firmalarin Web sitelerinde bulunan, genelde firmware ile birlikte, bir metin dosyasi halinde de gelen bu kurallari çok dikkatli okumalisiniz. Sadece Ingilizce’si oldugundan, iyi Ingilizce bilen birisinin yardimina basvurmaniz da gerekebilir.

Simdi, firmalar ürettikleri DVD sürücülerin firmware’lerine bölge kilidi koydular dedik. Bu isten anlayan bazi programcilar buna fena halde uyuz oldu. Biz de firmware yazmayi biliyoruz dediler ve sürücüler için bölge kilidi olmayan - yani kirilmis - firmware’ler yazdılar. Bu programcilarin en ünlüsü, dFekete Istvan. Pioneer 10x’lerin bölge kodunu kaldirmisti ve bu yüzden Pioneer firmasi onunla didisip durmustu. Sitesinin adresi

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

ama Ekim 99’dan beri güncellenmiyor. Buraya Pioneer ile yazismalarini da koymus.

Ben zamaninda bu sitedeki bilgilerle Pioneer 10x’in bölge kodunu kaldirmis ve dergide ürünü incelerken nasil yapilacagini anlatmistim (bu incelemeyi

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

adresinde de bulabilirsiniz). Ancak geçen zamanda verdigim bu bilgiler geçerligini yitirdi. Neden mi? Çünkü daha sonra piyasaya çikan Pioneer 10x’lerin orijinal firmware’i degistirilmisti ve 2.0x sürüm bir firmware ile geliy!ordu. Tabii kirilmis firmware ise yaramadigi gibi, orijinal 2.0x firmware’e yeni eklenen bir önlem sayesinde sürücünün bölge kodunu iyice sabitliyordu. Fekete Istvan’in uzun süredir sesi solugu çikmazken, Codebyte takma isimli bir programci uzunca bir süre sonra bunu da kirdi ve 2.02 RPC1 adiyla çikardi. Bu arada bazi diger markalarda oldugu gibi Pioneer’larin farkli modelleri olabiliyor: CD koyma yeri slot tipi veya tepsi tipi olanlar, SCSI veya IDE olanlar, OEM veya kutulu olanlar, farkli ülkelerde üretilenler vs. Bunlarin hizlari ayni (örnegin 10x/40x) ama ürün kodlari farkli. Benim inceledigim model DVD-104S idi; örnegin yine 10x/40x IDE olan DVD-114 modeline de 2.03 firmware’i ile benzer bir önlem getirdiler; bunu da Miller kod adli bir programci kirdi.Bu kadar uzun anlatmamin sebebi, kirik firmware ararken nelerle karşılaşabileceğinizi göstermek. Özetlersek, şunlara dikkat edeceksiniz:

- Free Firmware Bulabileceğiniz Adres :

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

- DVD sürücünüzün modelini ve orijinal firmware sürümünü çok iyi bileceksiniz.
- Bu model için dogru kirik firmware’i bulacaksiniz.
- Bu kirik firmware’in baskalari tarafindan basariyla denendigi dogrulanmis olacak.
(Örnegin, Fekete Pioneer 10xe eklenen ilave korumayi basta farketmediginden, 2.0x firmware’li modeller için ilk çikardigi eksik kirik firmware çok kisinin basini
yakti.)
- Sürücünün orijinal firmware numarasini kontrol edecek, yeni bir firmware üzerine daha eski sürüm numarasina sahip kirik firmware yüklemeyeceksiniz. Çünkü yeni orijinal firmware’lerde eski kirik firmware’lerin yüklenmesine karsi ilave korumalar olabiliyor.
- Bazi kirik firmware’ler sürücüdeki bir rezerve pin’e jumper takinca ise yariyor.
Örnegin Pioneer 16X için çikarilan beta firmware, sürücünün 5. pin’ine jumper
takmayi gerektiriyor. Aman firmware ile gelen TXT dosyalarini dikkatli okuyun. Kirik firmware ile metin dosyasi halinde gelen açiklamalari çok dikkatli okuyup, hata yapmadan uygulamaniz sart.
- Firmware terfisi yaparken sürücüde disk bulunmayacak.
- Ayni BIOS terfisi yaparken oldugu gibi firmware yüklerken de elektrigin
kesilmemesi için dua edin, okudugunuz bilgileri yanlis uygulamamaya da dikkat edin.
- Bazen bu tür bir hata sürücünün bellegine baska firmaware yazilamamasina yol
açiyor ve sorunu sadece üretici firma çözebiliyor.
- Bu sekilde kirik firmware kullanmak ürünün garantisini iptal ediyor. Yani hata
yaparsaniz risk tümüyle size ait.


DVD-Audio Nedir?

1996 yılında DVD ilk çıktığı sıralarda, her ne kadar DVD-Video'nun ses kalitesi CD'den çok daha iyi olsa da DVD-Audio formatı ortada yoktu. DVD Forum'u müzik endüstrisi ile birlikte Şubat 1999 yılında DVD-Audio 1.0 formatını açıkladı. DVD-Audio ürünlerin 99 sonuna doğru piyasaya çıkması bekleniyordu ama gecikti. Gecikmenin nedeni kopyalamaya karşı olan engelleme sistemlerinin seçim araştırmalarıydı. CSS korumasının kırılması ile ortaya çıkan endişeler üzerine ürünlerin piyasada boy göstermesi 2000 ortalarına ertelendi. Ertelenmenin bir diğer nedeni de donanımın henüz tam olarak hazır olmaması ve müzik firmalarından yeterli desteğin sağlanamamış olmasıydı. Pioneer 1999 sonunda Japonya'da bir DVD-Audio player piyasaya sürdü ama bu player kopyalamaya karşı korumalı diskleri oynatamayacak.

DVD-Audio formatı DVD-Video'dan farklıdır. Piyasada DVD-Audio formatını tanıyan playerlar olsa da büyük kısmı bu formatla uyumlu değildir. Her ne kadar şu anki DVD playerlarda çalışabilecek DVD-Audio disklerin üretimi mümkün olsa da bu uygulanmamakta ve DVD-Audio disklerdeki veriler, DVD diskin çoğu playerın hiç bakmadığı Audio_Ts dizini altında saklanmaktadır. Bu diskleri okumak için ya yeni DVD-Audio playerlar ya da her iki formatı da tanıyan universal playerlar kullanmak gerekir.

DVD-Audio playerlar şu anki "receiver" lar ile uyumludur. PCM ve Dolby Digital formatlarında çıkış verir. Bazıları opsiyonel olarak DTS ve DSD formatlarını da destekleyecektir. Öte yandan şu anki "receiver"lar yeni teknoloji PCM sesi çözememekte ve ses çözülse bile standart dijital ses bağlantılarına taşınamamaktadır. High-end dijital analog converterlara (çevirici) sahip (DAC)
DVD-Audio playerlar, 2 veya 6 kanal analog girişe sahip receiverlara sesi gönderebilirler ama receiver sesi tekrar dijital formata çevirirken kaliteden kayıp verir. Gelecekte çıkacak ve IEEE 1394 (Fire Wire) gibi gelişmiş dijital bağlantılara sahip receiver'lar sayesinde DVD-Audio tüm kalitesi ile
çözülebilecek.

DVD-Auido'da kopyalamaya karşı koruma, sese insan kulağının duyamayacağı bir seviyede şifreli bir sinyal eklenerek yapılmaktadır.Audiofiller bu özelliğin sesin kalitesini düşürdüğünü iddia etmişler fakat 4C tarafından yapılan testlerde en iyi kulağa sahip dinleyiciler bile eklenen şifre sinyalinin farkına varamadılar.
--
Şu an için DVD-Video CD-Audio 'dan daha iyi surround ses vermektedir.

 

[mehmet_ozturk]

DVD Videoya TV'den Kayıt Yapılabilirmi?

Kısa Cevap: Henüz değil ama çok yakında evet. Pioneer ve Philips ev kullanımı için bazı DVD video recorderların duyurusunu yaptı.

Uzun Açıklama: Analog videoyu DVD üzerine kaydetmek incelik gerektiren bir işlemdir. DVD üzerinde ses ve görüntü üretmek için gerekli minimum kıstaslar MPEG video akışı ve en basitinden bir PCM Audio track'tir. Temel DVD kontrol kodları da gereklidir. Şu anda canlı ve eşzamanlı video ve audio sıkıştırması yapıp bunu DVD-V bilgisiyle birleştirip DVD'ye yazmak oldukça zordur. Bunu bir ev rekorder'ında yapabilseniz bile çok pahalıya patlar. DVD üretim sistemlerinin fiyatları milyonlarca dolardan onbinlerce dolar seviyelerine düşmüş olsa da 500 dolar seviyesine inmesine daha çok var. 1997 yılında Hitachi bir DVD-RAM sürücü, harddisk (aracı olması için), iki MPEG 1 enkoder ve 1 MPEG 2 dekoder içeren bir ev DVD rekorder'ının tanıtımını yaptı.

Diğer Zorluklar: İlk boş disklerin fiyatı 20-30 $'dan başlayacak. Kapasitesi önceden kaydedilmiş DVD'lerin 3/4'ünden daha az olacak. Eşzamanlı sıkıştırmanın ihtiyaç duyduğu yüksek veri yüzünden kapasitesi daha da azalacak. Mpeg-2 sıkıştırması yüksek kaliteli bir kaynakta daha iyi çalışır bu nedenle VHS veya TV'den kayıt yapmak iyi sonuçlar vermeyebilir.

Kaydedilebilir DVD ortamlarıyla ilgili önemli bir şey vardır: Bunlar verileri saklayabilirler ancak tüm özelliklere sahip bir DVD Video, video sıkıştırma(MPEG), audio sıkıştırma (Dolby Digital, PCM, MPEG), altgörüntü sıkıştırma, navigasyon vb. için ek yazılım ve donanıma ihtiyaç duyar.

Tüm zorluklara rağmen bir çok DVD üreticisi evde kullanılabilecek kaydedilebilir
DVD üstünde çalışmaktalar. 2000 yılı içinde bir grup DVD recorder piyasaya çıkacak.


DVD Disk Çizilirse Ne Olur?

Çoğu çizikler kolayca düzeltilebilen önemsiz kanal veri hatalarına neden olur. Daha açık anlatmak gerekirse veriler DVD üzerinde 6 mm'ye kadar olan çiziklerde kaybolmayacak şekilde güçlü hata düzeltme teknikleri ile depolanır. Yüksek depolama yoğunluğu ve yoğun olarak sıkıştırıldığı için DVD'deki çiziklerin " CD'dekilerden daha tehlikeli olduğuna dair yanlış bir inanış vardır. DVD veri yoğunluğu CD'ninkinin 4 katıdır. Bu yüzden aynı çizik DVD'de daha fazla veriyi etkileyecektir. Ancak DVD hata düzeltme sistemi CD'ninkinden 10 kat daha fazladır, bu da veri yoğunluğundan kaynaklanan sorunun olumsuz etkisinden çok daha fazla olumlu etki yaratır. Ayrıca Mpeg-2 ve Dolby Digital formatları algılanamayan özelliklerin azaltılması ya da kaldırılması üzerine kurulu olduğundan, sıkıştırılan veriler açıldığında beklendiği kadar fazla yer kaplamaz. Büyük çizikler ise bilgisayarda düzeltilmesi imkansız I/O hatalara veya görüntüde yer yer bozulmalara neden olur.


Kopya Koruması Ne Demektir?

Varolan veri depolama araçlari arasinda ise neredeyse en fazla korumaya sahip olanlardan birisi DVD filmler. Üzerlerinde neler yok ki? Macrovision, CSS (Content Scrambling System - Içerik Karistirma Sistemi), bölge kodu, CGMS/A, CGMS/D, falan da filan.

En önemli kopya korumasinin CCS (Content Scrambling System- Içerik Karistirma Sistemi) oldugu söylenebilir. DVD'ler CSS içerdigi için içindeki veri copy-paste yapar gibi kopyalanamiyor. Tabii ki korsan DVD gibi bir olayi desteklemek mümkün degil ama bazen üreticilerin yaptiklari bir hata kendilerine çok pahaliya patlayabiliyor. Bugün dünyada milyonlarca kisinin kullandigi Linux isletim
sisteminde DVD izlenememesi bunlara bir örnek olarak gösterilebilir.

Efendim, bunun üzerine Linux kullanan bir vatandas DVD'leri izlemesine engel olan CSS'yi kirmanin bir yolunu aramaya baslamis. Buldugu zaman da yer yerinden oynadi zaten. Aslinda bulamayabilirdi de, çünkü bu tür denemeleri basarili kilacak açik kapilari kapatmayacak çok az sayida firma var.

 

[mehmet_ozturk]

Ilk çiktigindan beri hiç begenmedigim, yok olup gidecegini öngördügüm XingDVD yaziliminda, bu kapilarin olmasi gerektigi gibi kapanmamasi yüzünden DeCSS adinda bir program ortaya çikabildi. Biliyorsunuz, MPAA (Motion Picture Association of America) ile DeCSS yazarinin davasi hala sürüyor. Aslinda hangi tarafin kazandigi pek önemli degil çünkü bu isten zararli çikan MPAA oldu. Internet'e bir kere sizan bir programin sitelerde yayinlanmasini yasaklatilabilse bile, yayilmasini hiçbir güç

engelleyemez sanirim. DVD yazmanin maliyeti çok yüksek oldugundan ev kullanicilari tarafindan gelecek bir tehlike yok gibi. Kopyalayip korsan satmaya çalisanin da basini yakmak onlarin en tabii hakki.


Ancak malum, bu tarz kopya korumalari PC dünyasinda çok bir anlam ifade etmiyor; en basit örnegi de üçlü sifreleme sistemi kullanan CSS'ye ait korumayi eliyle koymus gibi çözüveren DeCSS yazilimi. CSS sistemi de masallah öyle bir sistem ki, üç tane anahtara ihtiyaç duyuyor ve birinci anahtari bulmadan 2. anahtara ve 2. anahtari da bulmadan 3. anahtara erisemiyorsunuz. Ancak, neticede bilgisayar ortaminda sahip oldugunuz verileri korumaktan daha dogal bir hakkiniz olamaz. Bir müzik CD'sini nasil MP3 yapip koruyabiliyorsaniz ve bu alanda bir kisitlamaniz yoksa, bir program disketinin veya CD'sinin her ihtimale karsi bir yedegini elinizde bulundurmaniza karsi kimsenin size söyleyecek bir seyi yoksa, bir video görüntüsünü de yedekleyememeniz çifte standarttan baska bir sey degildir.


Gelelim Macrovision'a. Macrovision'i analog kopya korumasi olarak düsünebilirsiniz. Video kasetlere kaydi zorlastirmak için düsünülmüs bir yöntem. Görüntüyü bozarak kopyalamaya çalisani caydiriyor. DVD Player'larda oldugu gibi, Video out barindiran ekran kartlarinda da mevcut bulunuyor. Yine belki iyi niyetle koyulmus bir sistem olmasina ragmen, bazen de tatsiz sonuçlar dogurabiliyor. Mesela ugrasip bilgisayarda hazirladiginiz bir videoyu kasede aktarmak isteyebilirsiniz. Daha da kötüsü ekran kartlarindaki Macrovision korumasi ile bunu destekleyen SoftDVD yazilimlari biraraya gelince TV'ye DVD görüntüsü vermek zorlasiyor. Deneyen bilir, neyi korudugu bilinmeyen Macrovision yüzünden SoftDVD yazilimi kullanarak ekran kartimizin Video Out'undan TV'ye görüntü aktararak DVD izlemeye çalistigimizda hüsrana ugrariz. Çok sinir bozucu bir durum tabii. Sirf bu yüzden bile Macrovision'i asmak kullanicilar için önemli olmustur. Üretici firmanin degil grafik islemci üreticisinin referan!s sürücülerini kullanmak, Macrovision kodunu kiran TV-out uygulamalari kullanmak gibi yöntemlerle Macrovision'u asmak mümkündür ve dergimizin de daha önceden denedigi üzere Macrovision bir sorun olmaktan çikmistir. Galiba üreticilerin sadece amaca hizmet eden, amacin disinda kullaniciya kisitlamalar getirecek koruma sistemleri üretmemesi durumunda, birileri bunlari asmayi isteyecektir. Kopya korumalarina söyleyecek hiçbir sözümüz yok ama gereksiz bir sekilde kullanicilari kisitlamamasi gerektigini düsünüyoruz.



Dual-layer( Çift Katmanlı) disk nedir? Her playerda çalışır mı?


Çift katmanlı bir disk iki tane veri katmanına sahiptir. Bunlardan biri lazerin içinden geçip diğer katmanı okuyabilmesi için yarı saydamdır. İki katman da aynı taraftan okunabildiği için iki katı fazla veri depolar ve bu da 4 saatlik bir video filmine eşdeğerdir. Çoğu çift katmanlı disk şu an piyasadadır. İlk başlarda sadece belli fabrikalar çift katmanlı disk üretebiliyordu ancak şu anda hepsi bu işi başarabiiyor. İkinci katman PTP(paralel track yolu) ya da OTP(zıt track yolu)

şeklinde yazılabilir. PTP'de iki katmandaki trackler birbirine paralel ilerlerler. Bu yöntem videoya paralel farkı efektler veya farklı bilgi saklamak için kullanılır.OTP'de ise ikinci track birincinin ters yönüne ilerlerleyen bir spiral şeklindedir yani okuyucu kafa birinci track'i dıştan içe doğru okuduktan sonra ikinci track'i içten dışa doğru okur. Bu yöntem iki katman arasında sürekli video

akışı sağlamak içindir.


Bütün DVD playerlar ve sürücüler çift katmanlı diskleri okuyabilirler. Aynı zamanda her player ve sürücü, çift taraflı diskleri okuyabilir. (Ters çevirdiğiniz takdirde). Henüz hiçbir üretici diski çevirmeden her iki tarafı da okuyabilen bir player üretmedi.


Çift katmanlı diskleri tanımanın çeşitli yolları vardır: 1) altın renk 2) widescreen ya da letterbox gibi iki seçeneğin karşınıza çıkması 3) tek tarafta 2 seri numarası



DTS Konusu Nedir?


DTS (Digital Theater Systems) Surround Dolby Dijital'e benzer bir ses sıkıştırma formatıdır. Playerda veya harici bir receiverda bir decodera ihtiyaç duyar. Bkz3.6.2. Daha az sıkıştırma uygulaması nedeniyle genelde DTS formatının Dolby Digital'den daha iyi ses verdiği söylenmekle birlikte bazıları da arada hissedilebilir bir fark olmadığını söylemekte. DTS diskler stüdyolardan alınan lisans ile sadece DTS firması tarafından üretilmekte ve genellikle ses profesyonelleri için özel parçalar olarak kabul edilmektedir.

 

[mehmet_ozturk]

DTS dvd için opsiyonel bir formattır. 1996'da yapılan DVD özellik tanımlaması DTS için bir kod vermesine rağmen 1998 den önce üretilen dvd playerların tümü ve 1998'den günümüze üretilen playerların çoğu DTS trackleri tanımaz. Gerçekten DTS formatındaki ilk diskler 1999 Ocak ayında piyasaya çıkmaya başladı. DTS destekli playerlar "DTS Digital Out" logosunu taşırlar. Bazı playerlarda yapılacak bir kaç değişiklikle DTS çıkışı verebilecek hale getirilebilir.

525/60(NTSC) diskler Dolby Digital ve PCM ses formatını gerektirdiğinden ve PCM ve DTS sesin bir arada bulunmasının kaliteli video için yeterli yer bırakmamasından dolayı her DTS soundtrack içeren disk aynı zamanda bir de Dolby Digital soundtrack içerecektir. Böylece her DTS disk tüm playerlarda oynatılabilmesine rağmen DTS soundtrack'i dinleyebilmek için DTS destekli bir player ve DTS dekoder gerekmektedir. DTS Audio CD'ler ise her DVD playerda oynatılabilir çünkü bu durumda DTS datası standart PCM trackler içinde saklanmaktadır.


DVD'lerimi nasıl temizlemeli ve korumalıyım?

DVD'ler bir lazer aracılığı ile okunduğu için bir seviyeye kadar parmak izi, toz, leke ve çiziklere dayanıklıdır. Öte yandan yüzeydeki bozulmalar ve çizikler diskin üzerindeki veriyi bozabilir. Bu bozulma, video izlerken görebileceğiniz görüntüdeki küçük bozulmalara, kare atlamalara neden olabileceği gibi diskin tamamen oynatılamaz hale gelmesine de neden olabilir. Bu yüzden disklerinize dikkat etmeniz gerekir. Genel olarak CD'lerinize nasıl özen gösteriyorsanız benzer bir özeni DVD'lere de göstermelisiniz.

Playerınız çizikli yada kirli diskler nedeniyle (üzerinde lense çarpabilecek partiküller olmadığı sürece) bir zarar görmez. Yine de disklerinizi temiz tutmanız en iyisidir. Bu sayede playerınızın içini de temiz tutmuş olursunuz. Kırılıp playera zarar verebileceğinden hiçbir zaman çatlak bir diski oynatmayın. Diski player içinde bırakmanın büyük ihtimalle bir zararı yoktur ama yine de uzun süreler için diski player içinde bırakmanız önerilmez.

Genellikle playerınızın lensini temizlemeniz gerekmez çünkü dönen disk nedeniyle oluşan hava akımı lensi temiz tutar. Ama eğer CD playerınızın lensini düzenli olarak temizliyorsanız DVD playerınızla da benzer bir işlemi yapmak isteyebilirsiniz. Lensin pozisyondunda küçük farklılıklar olduğundan özellikle DVD playerlar için yapılmış temizleme disklerinden birini kullanmanız önerilir.

DVD'lerin korunması ve saklanması :
- Diski sadece merkezden ya da kenarlardan tutun. Patlamış mısır yağına bulaşmış parmaklarınızla diskin parlak yüzeyine dokunmayın.
- Kullanılmadıklarında koruyucu kutularında saklayın. Diski kutusundan çıkarırken burkmayın ve diski kutusuna ya da playera yerleştirirken çizmeyin.
- Diski playera yerleştiririken yuvasına tam oturduğundan emin olun.
- Diskinizini radyatör ve diğer sıcak cisimlerden, direk güneş ışığından, köpeklerden, küçük çocuklardan ve diske zarar verebilecek diğer etkenlerden uzak bir yere koyun. Manyetik alanların diskin üzerinde bir etkisi yoktur. DVD spesifikasyonları DVD'nin -20 ile +50 °C arasında saklanması gerektiğini belirtir.

Temizlik ve Onarım :
- Eğer diskinizde bazı sorunların farkına varmışsanız basit bir temizleme ile bazen bu sorunu ortadan kaldırabilirsiniz.
- Güçlü temizleyiciler, çözücüler ya da asit kullanmayın
- Tüysüz ve yumuşak bir bez ile diskinizi yavaş bir şekilde radyal yönde (merkezden dışa olan bir doğru hizasınca) silin. Veriler dairesel bir şekilde dağıtıldığı için bu şekilde silerek oluşturabileceğiniz minik çiziklerin diskinize kalıcı zarar verme olasılı düşer.
- Diskinizi termal olarak stres altına sokabileceğinden sıkıştırılmış hava kullanmayın.
- Yumuşak bezle temizlenemeyen sert lekeler için suyu sabun ya da isopropil alkol
ile kullanarak temizlemeyi deneyin. Bu da olmazsa fıstık yağını deneyin.Lekenin
üzerine sürün ve silmeden önce bir dakika bekleyin.
- Diskleri korumak ve temizlemek için üretilmiş bazı ürünler bulunmakta.

Tüm bunlara rağmen hala sorun yaşamakta iseniz diskinizdeki çizikleri onarmaya girişmeniz gerekebilir. Bazen bir saç kılı kadar çizikler bile eğer ECC (hata düzeltme) bloklarından tamamını kaplamışsa diskinizde hataya neden olabilir. Lazerin alttan okuduğunu aklınızda tutarak diski inceleyin. Çizikleri onarmak için iki yol mevcuttur. 1- Çiziği optik bir madde ile doldurun ya da kapatın. 2- Çiziği cilalayın. Bu iki iş için de ürünler bulunmakta. Diskinizi cilalarken dikkat etmeniz
gereken şey yeni çiziklere neden olmamanız


Hangi Disklerde Çoklu Açı Bulunmakta?

DVD piyasasında çoklu açılı filmler tanımlaması uygun ima ile söylendiğinde çoğunlukla adult diskler için kullanılmaktadır. Aslında yüzlerce X-rated diskten başka çoklu bakış açılarına sahip diskler daha fazla iş, zaman ve yer gerektirdiğinden fazla bulunmamaktadır.

DVD Demystified demo diskinde de bulunan, Short Cinema Journal bölüm 1'de yer alan Big Story isimli animasyon çoklu bakış açılarına sahip ilk dvdlerden biridir. Ultimate DVD (Gold veya Platinium) bir diğer örnektir. Müzisyenlerden herhangi birisine odaklanmanızı sağlayan özelliği ile King Crimson: Deja Vroom mükemmel açılara sahiptir. Çoklu açılara sahip diğer müzik diskleri arasında Dave Matthews Band: Listener Supported, Metallica Cunning Stunts, Sarah McLachlan Mirrorball gibi başlıklar bulunmaktadır. Detroit Rock City (KISS video), Ghostbusters SE, Mallrats, Suicide Kings, Terminator 2 SE, and Tomorrow Never Dies SE gibi bazı filmlerin de ek materyallerinde çoklu açılı sahneler bulunmaktadır