Askerlik Tanımları - Asker Deyimleri
ASKERLİK ÇAĞI:
Her erkek ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının nüfus kütüğünde yazılı olan yaşına göre, 20 yaşına girdiği yılın ocak ayının birinci gününden başlayarak, erbaş ve erler
41 yaşına girdiği yılın ocak ayının birinci gününde biten süredir. Subay ve astsubayların askerlik çağı bitim süreleri 5434 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda belirtilen süreler kadardır.
YÜKÜMLÜ :
Askerlik hizmetini, Askerlik Kanunu ve/veya Yedek Subay ve Yedek Askerî Memurlar Kanunu ve değişiklikleri gereğince yerine getirecek olan her erkek Türk vatandaşıdır.
İLK YOKLAMA:
Her yıl askerlik çağına giren yükümlülerin miktarını, adreslerini ve kimliklerini tespit etmek maksadıyla yapılan işlemlerdir.
SON YOKLAMA :
Yükümlülerin, asker edilmeleri veya askerlik hizmetinden muaf tutulmaları için yapılan işlemlerdir.
ASKERLİĞE ELVERİŞLİDİR :
Türk Silâhlı Kuvvetleri Ssağlık Yeteneği Yönetmeliğine göre; sağlık yönünden, askerlik hizmetini ifa etmesine mâni bir hastalık veya arızası bulunmamak.
ASKERLİĞE ELVERİŞLİ DEĞİLDİR :
Türk Silâhlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğine göre; sağlık yönünden askerlik hizmetini ifa edemeyecek derecede hastalık veya arızası bulunmak.
KAYNAK :
O yıl askerlik çağına girenlerle, bunlarla işleme tâbi yükümlülerden askerliklerine karar alınanların miktarıdır.
YÜKÜMLÜ SAYISI :
Bir askerlik şubesinin
larında bulunan, yasada yazılı yaş sınırı içindeki yerli ve yabancı yükümlülerin tamamıdır.
EMSAL :
Yükümlülerden birlikte son yoklama işlemine tâbi tutulan veya tutulması gereken doğumlular, sevkte ise, birlikte sevk edilmesi gereken celp grubudur.
YOKLAMA KAÇAĞI :
Yoklamaları için bulundukları yerdeki askerlik şubelerine veya yurt dışı temsilciliklerine, yasal süresi içinde kanunî bir özürü olmaksızın gelmeyenler ile özürlerini bildirmeyenlerdir.
SAKLI :
Askerlik çağına girdiği halde isimlerini nüfus kütüğüne yazdırmamış olan yükümlülerdir.
ERTESİ YILA BIRAKMA :
Son yoklama sırasında yasada belirtilen sebeplerden dolayı (öğrenci, hapis) bir sonraki doğumla işleme tâbi yükümlülerdir.
SEVK TEHİRİ :
Askerliğine karar alınmış olduğu halde, yasada yazılı sebeplerden dolayı sevkleri geri bırakılan yükümlülerdir.
CELP GRUBU :
Ayrıldıkları hizmet şekillerine göre yükümlülüklerini yerine getireceklerin, millî savunma bakanlığınca tespit edilecek silâh altına alınma tarihleridir.
CELP DÖNEMİ :
Birbirini takip eden iki celbin, başlangıç tarihleri arasındaki süredir.
MUVAZZAFLIK DÖNEMİ:
Yükümlünün, askerlik şubesinden birliğine, sevk tarihinden başlayıp terhis tarihine kadar geçen süredir.
BAKAYA :
Sevk için çağrıldıkları halde, sevkin son gününe kadar gelmeyenler ile sevk edildikleri halde, kendilerine tanınan yol süresi sonuna kadar birliklerine özürsüz katılmayan yükümlülerdir.
GEÇ İLTİHAK BAKAYASI :
Askerlik şubesinden sevkini müteakip, yol süresi içinde tertip edildiği eğitim merkezine özürsüz olarak geç katılanlardır.
FİRAR :
Kıt’asından veya görevi icabı bulunmak zorunda olduğu yerden izinsiz olarak altı günden fazla uzaklaşanlar ile izin, istirahat ve hava değişimi alarak ayrılanlardan dönmeye mecbur bulundukları günden itibaren altı gün içinde özürsüz olarak gelmeyenlerdir.
KISA SÜRELİ KAÇMA :
Kıt’asından veya görevi icabı bulunmak zorunda olduğu yerden izinsiz olarak yedi tam günden az süre ayrılanlardır.
İZİN TECAVÜZÜ :
İzin bitimini müteakip yirmi dört saat içinde birliğine katılmayanlardır.
HAVA DEĞİŞİMİ TECAVÜZÜ :
Hava değişimi bitimini müteakip kıt’asına sevkini yaptırmayanlar ile sevkini yaptırdığı halde altı tam gün içinde birliğine katılmayanlardır.
BEDELLİ ASKERLİK YÜKÜMLÜSÜ :
Askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılabilmeleri için ödemeleri gereken bedeli ödeyerek askerlik hizmetini Askerlik Kanunu ile Yedek Subay ve Yedek Askerî Memurlar Kanununa göre yapmakla yükümlü bulunan Türk vatandaşıdır.
DÖVİZLE ASKERLİK YÜKÜMLÜLÜĞÜ :
Yükümlülerin temel askerlik eğitimini yapmaları ve başvuru sırasında belirlenen ödeme takvimine uygun olarak yasada belirtilen dövizi ödemeleridir.
BEDEL :
Yasada belirtilen döviz veya karşılığı konvertıbl yabancı ülke parasıdır.
YABANCI ÜLKEDE ÇALIŞAN İŞÇİ :
Yabancı ülkede oturma veya çalışma iznine sahip olarak bir işveren ile yapılan hizmet akdine göre fiilen yabancı ülkede bulunan ve ücretini yabancı ülke parası olarak alan ve sıfatı devam eden yükümlülerdir.
DONATAN :
Kendisine ait olan veya başkasına ait olup da kiraladığı yabancı bandıralı gemiyle, yabancı ülkelerde deniz ticareti yapan kimsedir.
İŞVEREN :
Yabancı ülkede oturma veya çalışma iznine sahip olarak bir iş yerini işveren olarak fiilen o ülkede bulunmak suretiyle çalıştırdığını belgeleyen ve bu sıfatı devam eden yükümlülerdir.
GEMİ ADAMI :
Bir hizmet akdine dayanarak yabancı bayraklı gemilerde fiilen çalışan ve ücretlerini yabancı ülke parası olarak alan ve bu sıfatı devam eden yükümlülerdir.
HERHANGİ BİR MESLEK VEYA SANATI İCRA EDEN KİŞİ :
Yabancı ülkede oturma veya çalışma iznine sahip olarak, işçi veya işveren tanımı dışında kalan, herhangi bir sanat veya mesleği, fiilen yabancı ülkede icra ettiğini o ülke resmî makamlarınca verilmiş resmî belgelerle kanıtlayan ve bu sıfatı devam eden yükümlülerdir.
OTURMA VEYA ÇALIŞMA İZNİ :
Yükümlülere, bulundukları yabancı ülkelerin kanunlarına göre verilen ve bu ülke sınırları içinde geçerli bulunan oturma veya çalışmaya ilişkin izindir.
MUHABİR BANKA:
Dövizle askerlikle ilgili olarak, yükümlülerce ödenecek dövizlerin, T.C. Merkez Bankasına gönderilmesi için bu banka tarafından belirlenmiş bankalar ve kuruluşlardır.
GÖÇMEN:
Fert olarak veya toplu halde yerleşmek maksadıyla ve geri dönmemek üzere bulunduğu ülkeden ayrılarak Türkiye’ye gelen, Türk Kültürüne bağlı ve Türk Soyundan kişilerdir.
MÜLTECİ:
Yerleşmek maksadıyla olmayıp, bir zaruret nedeniyle geçici olarak oturmak üzere Türkiye’ye sığınan kişilerdir.
ECNEBİ:
Bir devlete nazaran, kendi tâbiiyetinde olmayan kişilerdir.
HAYMATLOS :
Hiçbir devlet tâbiiyetinde olmayan kişilerdir.
YEDEKLİK YOKLAMASI :
Yükümlülerin yedeklik dönemindeki sağlık, tahsil durumları ile diğer yetenekleri ve adreslerindeki değişiklikleri belirtmek maksadıyla yapılan işlemlerdir.
ER:
İhtiyaçları devlet tarafından deruhte ve temin olunan rütbesiz askerdir.
ERBAŞ:
İhtiyaçları devlet tarafından deruhte ve temin olunan onbaşı ve çavuş rütbelerini haiz askerdir.
ASKERLİK NUMARASI :
Yükümlülerin askerlik daire kodu, askerlik şubesi kodu, doğum yılı ve askeralma kütük numarasının birleşmesinden meydana gelen 12 haneli sayı dizisidir. Askerlik numarası her yükümlü için bir tane olup birden yükümlüye aynı numaranın verilmesi ihtimali bulunmamaktadır.
Örnek: 077419640430
- 07 : Şanlıurfa Askerlik Şubesinin bağlı bulunduğu Diyarbakır Askerlik Dairesinin kodu
74 : Yükümlünün kayıtlı bulunduğu Şanlıurfa Askerlik Şubesinin kodu
1964 : Yükümlünün doğum yılı
0430 : Yükümlünün askeralma kütük numarası
